Jakich smoczków używać do karmienia niemowląt – o wolnym czy szybkim przepływie?

Konsultowała: mgr Weronika Ledzion, neurologopeda, Centrum Medyczne Żelazna

W karmieniu butelką priorytet stanowi komfort niemowlęcia i efektywność pobierania pokarmu. Smoczek dobrze dobrany pozwala dziecku swobodnie regulować tempo ssania, połykania i oddychania. W czasie karmienia jest ono zrelaksowane i może przerywać pobieranie mleka na kilka sekund, jeśli tego potrzebuje do wyregulowania oddechu. Karmienie trwa około 10–20 minut, a dziecko pobiera porcje, które nasycają i zapewniają dobry przyrost masy ciała. Na zdolność niemowlęcia do efektywnego ssania wpływają wszelkie obciążenia; są to m.in.: wcześniactwo, zaburzenia napięcia mięśniowego, zaburzenia oddychania czy zaburzenia funkcji ssania.

O komforcie dziecka w równym stopniu decydują szybkość przepływu mleka w smoczku oraz pozycja do karmienia. Niemowlę powinno być ułożone w pozycji półpionowej, w symetrii, z główką w lekkim odchyleniu; butelkę natomiast należy trzymać prawie poziomo. Przed podaniem butelki konieczna jest stymulacja odruchów oralnych u dziecka; należy poczekać, aż będzie ono gotowe do karmienia. Wystarczy położyć delikatnie smoczek na górnej wardze dziecka, a po chwili otwiera usta i wysuwa język. Nie wolno wsuwać smoczka na siłę, bez uprzedzenia – to niemowlę inicjuje ssanie.

Opiekun w czasie karmienia może zastosować technikę pauzowania, jeśli pojawiają się oznaki stresu u dziecka (napinanie/niepokój ciała, zaciskanie/szerokie otwieranie oczu, głośne łykanie, krztuszenie, wyciek mleka, ucieczka w sen). Polega to na przechyleniu butelki tak, by mleko odpłynęło ze smoczka, lub wyjęciu butelki z ust i czekaniu na ponowną gotowość dziecka do karmienia.

Po przebadaniu różnych typów smoczków stwierdzono, że cechują je naprawdę duże różnice w szybkości przepływu pomiędzy poszczególnymi typami – od 0,86 do 37,61 ml/min1. Dodatkowo obserwowano zmienność przepływu w obrębie tych samych typów smoczków. Na szybkość przepływu wpływa ponadto gęstość mleka: im jest ona większa, tym przepływ wolniejszy2.

Tak więc wybór smoczka może się okazać trudny, wziąwszy dodatkowo pod uwagę różne kształty i stopień twardości tych akcesoriów. Na szczęście większość dostępnych i popularnych smoczków nadaje się do karmienia większości niemowląt.

Proponuję zaczynać od oceny, czy smoczek wybrany przez rodziców zapewnia komfortowe i skuteczne karmienie. Jeśli podczas karmienia zauważymy jakiekolwiek nieprawidłowości, to zaczynamy od poprawy pozycji dziecka, techniki pauzowania i wyboru smoczka bardziej odpowiadającego jego potrzebom. W przypadku poważnych problemów niemowlęcia w karmieniu butelką dobór smoczka warto skonsultować z neurologopedą – specjalistą wczesnej interwencji.

Piśmiennictwo

1. Pados B.F., Park J., Dodrill P.: Know the Flow: Milk Flow Rates From Bottle Nipples Used in the Hospital and After Discharge. Adv. Neonatal Care Off J. Natl. Assoc. Neonatal Nurses 2019; 19 (1): 32–41. doi:10.1097/ANC.0000000000000538
2. Pados B.F., Mellon M.: Effect of Thickening on Flow Rates Through Bottle Nipples. J. Obstet. Gynecol. Neonatal Nurs JOGNN 2021; 50 (1): 78–87. doi:10.1016/j.jogn.2020.09.153