Czy są wiarygodne badania wskazujące na szkodliwy wpływ fototerapii na skórę lub narząd wzroku dzieci?

Fototerapia jest bezpieczna, a lampy, z których obecnie korzystamy, wywołują znacznie mniej objawów niepożądanych, takich jak osutki skórne lub przegrzanie dziecka.

Dostępne są jednak pojedyncze publikacje wskazujące na potencjalnie szkodliwe działanie tej interwencji. Wczesne powikłania, które można zaobserwować po fototerapii, dotyczą najczęściej skóry (rumień, osutka), przewodu pokarmowego (wzmożona perystaltyka lub jej zahamowanie) lub przegrzania dziecka. Jednak aktualnie stosowane, nowoczesne lampy rzadziej przyczyniają się do takich niekorzystnych zdarzeń. Są też pojedyncze doniesienia o możliwości uszkodzenia siatkówki, dlatego zawsze trzeba zakryć oczy dziecka, aby je chronić przed promieniowaniem. Okulary ochronne stosowane do fototerapii mogą uszkadzać skórę wokół oczu, istnieje również zwiększone ryzyko zapalenia spojówek.

Należy też pamiętać o możliwych długofalowych konsekwencjach fototerapii. Uważa się, że fototerapia może uszkadzać DNA komórkowe, dlatego być może w przyszłości te osoby będą predysponowane do niektórych chorób nowotworowych. Dane na ten temat są jednak niespójne, a związek przyczynowo-skutkowy wątpliwy, jednak takie pojedyncze publikacje się pojawiają. Opublikowano również badania doświadczalne, które wskazują, że stosowanie fototerapii u noworodka wpływa na stężenie interleukin w późniejszych latach, co potencjalnie może się wiązać z wystąpieniem chorób z autoagresji. Takie zagrożenie hipotetycznie istnieje, ale aktualnie nie ma na to dowodów naukowych. Warto więc podkreślić, że niepotrzebna fototerapia stwarza niepotrzebne ryzyko, nawet jeśli obecnie jest ono tylko teoretyczne.

Ważną konsekwencją fototerapii może być zakłócenie więzi matka–dziecko i niekorzystny wpływ na proces laktacji, dlatego należy ją stosować tylko w przypadku wyraźnych wskazań.

Piśmiennictwo

1. Standardy opieki nad noworodkiem w Polsce. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, Warszawa, 2021
2. Faulhaber F.R.S., Procianoy R.S., Silveira R.C.: Side effects of phototherapy on neonates. Am. J. Perinatol., 2019; 36 (3): 252–257