Czy rozpoznanie zakażenia układu moczowego u kobiety w ciąży jest wskazaniem do wykonania badania bakteriologicznego moczu u noworodka bez objawów?

Kobiety w ciąży stanowią grupę zwiększonego ryzyka rozwoju zakażeń układu moczowego (ZUM). W tej populacji każdy przypadek ZUM (zarówno dolnych, jak i górnych dróg moczowych) oraz stwierdzenie bezobjawowego bakteriomoczu (BB) bezwzględnie wymagają leczenia, gdyż nieleczone mogą doprowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego, małej masy ciała noworodka, zwiększonej umieralności okołoporodowej oraz wystąpienia stanu przedrzucawkowego i niedokrwistości u matki. Dlatego też u każdej kobiety w ciąży konieczne jest okresowe wykonywanie badania ogólnego i bakteriologicznego moczu w celu wykrycia i leczenia BB, aby zapobiec poważniejszym postaciom ZUM1,2.

Natomiast w przypadku noworodka matki ze stwierdzonym ZUM lub BB, u którego nie odnotowano żadnych objawów klinicznych ZUM (dziecko chętnie je, prawidłowo zwiększa masę ciała, nie występują inne objawy, takie jak: nasilona kolka, nasilone wzdęcie brzuszka, wymioty, biegunka, wahania temperatury ciała o niejasnej przyczynie, płacz podczas mikcji), oraz jeżeli wynik badania ultrasonograficznego (USG) jamy brzusznej wykonanego w okresie prenatalnym i/lub postnatalnym był prawidłowy w zakresie obrazowania dróg moczowych i nerek (czyli nie stwierdzono wrodzonej wady układu moczowego i nerek) – nie ma podstaw do podejrzewania ZUM. Jednakże w przypadku wystąpienia któregokolwiek z powyższych objawów i/lub stwierdzenia w USG nieprawidłowości (wrodzonej wady układu moczowego i nerek) należy – przy zachowaniu wszelkich zasad prawidłowego pobierania moczu – pobrać od takiego dziecka mocz w kierunku badania ogólnego i bakteriologicznego. Wdrożenie określonego postępowania terapeutycznego uzależnione jest od wyników tych badań oraz od stanu klinicznego dziecka3.

Piśmiennictwo

1. Drabczyk R.: Zakażenie układu moczowego w ciąży. www.ciaza.mp.pl/przebiegciazy
2. Sułowicz W., Radziszewski A.: Nerki a ciąża. [W:] Myśliwiec M. (red.): Choroby nerek. PZWL 2008: 419–432
3. Żurowska A., Wasilewska A., Jung A., Kiliś-Pstrusińska K., Pańczyk-Tomaszewska M., Sikora P., Tkaczyk M., Zagożdżon I.: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego. Forum Medycyny Rodzinnej, 2016; 10 (4): 159–178