Czy noworodkom urodzonym drogą cięcia cesarskiego należy podać probiotyk doustnie?

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czy noworodkom urodzonym drogą cięcia cesarskiego należy podać probiotyk doustnie? Jeśli tak, to jaki? Czy udowodniono skuteczność takiego postępowania w badaniach? Czy istnieją badania potwierdzające skuteczność aplikowania na skórę noworodka urodzonego drogą cięcia cesarskiego wydzieliny z dróg rodnych matki?

Odpowiedź

W związku ze zwiększającą się liczbą cięć cesarskich oraz związaną z tym zmianą mikrobioty noworodków, rozważa się ich potencjalny wpływ na występowanie niektórych chorób w przyszłości. Zainteresowanie badaczy budzi zwłaszcza wpływ zmiany mikrobioty na wystąpienie otyłości, cukrzycy i chorób alergicznych. W ramach poszukiwania sposobów na poprawę mikrobioty u niemowląt, rozważa się m.in. stosowanie probiotyków i transfer mikrobioty pochwy.

Wykazano, że niektóre szczepy probiotyczne, przy równoczesnym przynajmniej częściowym karmieniu pokarmem matki, wpływają korzystnie na mikrobiotę u noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego, czyniąc ją podobną do mikrobioty noworodków, które przyszły na świat drogą pochwową. Jednak dane na temat wpływu tej interwencji na zdrowie dziecka są ograniczone. Aktualnie nie zaleca się rutynowego stosowania żadnego probiotyku u dzieci urodzonych drogą cięcia cesarskiego.

Transfer mikrobioty pochwy (ang. vaginal seeding) polega na przetarciu skóry, ust i nosa noworodka urodzonego drogą cięcia cesarskiego gazikiem, który wcześniej był umieszczony w pochwie matki. Takiego postępowania nie zalecają zarówno amerykańskie, jak i europejskie towarzystwa ginekologiczne ze względu na ryzyko przeniesienia na dziecko drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak paciorkowiec grupy B, Chlamydia trachomatis, wirus brodawczaka ludzkiego czy wirus opryszczki zwykłej. Procedura transferu mikrobioty pochwy jest dozwolona tylko w badaniach klinicznych.

Należy podkreślić, że najlepszym, udokumentowanym sposobem na poprawę mikrobioty niemowlęcia jest karmienie piersią co najmniej przez pierwszych 6 miesięcy życia. Ważny jest zarówno sam pokarm matki, jak i kontakt niemowlęcia ze skórą, a szczególnie brodawką piersi.

Piśmiennictwo

1. Korpela K., Salonen A., Vepsäläinen O. i wsp.: Probiotic supplementation restores normal microbiota composition and function in antibiotic-treated and in caesarean-born infants. Microbiome., 2018; 6 (1): 182
2. Lokugamage A.U., Pathberiya S.D.C.: The microbiome seeding debate – let’s frame it around women-centred care. Reprod. Health., 2019; 16 (1): 91
3. www.rcog.org.uk
4. www.acog.org
5. Pannaraj P.S., Li F., Cerini C. i wsp.: Association between breast milk bacterial communities and establishment and development of the infant gut microbiome. JAMA Pediatr., 2017; 171: 647–654