Czy u noworodka, który nie oddał smółki w ciągu 24 godzin od urodzenia, można podejrzewać chorobę Hirschsprunga? Jakie przyczyny należy wziąć pod uwagę w diagnostyce różnicowej?

01-01-2014
dr n. med. Maciej Dądalski
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Józef Ryżko
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

W opisanym przypadku rozpoznanie choroby Hirschsprunga należy rozważyć w pierwszej kolejności, chociaż nie wszystkie zdrowe noworodki muszą oddać smółkę w ciągu pierwszych 24 godzin życia. Ponadto trzeba także uwzględnić mukowiscydozę i wady rozwojowe, takie jak wrodzone zarośnięcie okrężnicy, zwężenie lub zarośnięcie odbytnicy.

Wrodzone zarośnięcie okrężnicy może występować w postaci przegrody w świetle jelita grubego albo ślepo zakończonych odcinków połączonych pasmami tkanki łącznej. Wada ta objawia się występowaniem wymiotów z domieszką żółci (p. Med. Prakt. Pediatr. 3/2007, s. 125–129 – przyp. red.), wzdęciem brzucha, brakiem smółki lub jej skąpą objętością. W badaniu radiologicznym stwierdza się natomiast rozdęcie jelita powyżej miejsca niedrożności.

Inną wadą jest wrodzone zwężenie lub zarośnięcie odbytnicy na różnej wysokości z przetoką moczopłciową lub skórną, lub bez przetoki. Wada ta objawia się niską niedrożnością jelit z wymiotami i wzdęciami brzucha; może być umiejscowiona:

  • wysoko (naddźwigaczowo) – cechuje się niewykształceniem odbytnicy z prawidłowo ukształtowanym odbytem oraz

  • nisko – może wystąpić przemieszczenie odbytu, jego zwężenie lub brak, względnie błoniaste zarośnięcie odbytu, a także przetrwały stek (cloaca persistens) i/lub zdwojenie odbytu.

W przypadku zarośnięcia odbytu stwierdza się jedynie zagłębienie w miejscu odbytu albo szwu krocza, często współistnieją przetoki skórne lub pochwowe. W takim przypadku wskazane jest badanie radiologiczne w pozycji odwróconej ze znacznikiem na skórze w miejscu lokalizacji odbytu, które pozwala ocenić odległość bańki powietrza od znacznika.

Wady odbytu i odbytnicy często współistnieją z innymi wadami rozwojowymi oraz z zaburzeniami czynności motorycznej przewodu pokarmowego. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

  1. Ryżko J., Socha J.: Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego u dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL, 2004
  2. Baker S.S., Liptak G.S., Colletti R.B.: Evaluation and treatment of constipation in infants and children: recommendations of the North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2006; 43 (3): e1–13 (p. Med. Prakt. Pediatr. 3/2007, s. 34–45, oraz 4/2007, s. 23–31 – przyp. red.)
  3. Benninga M.A., Voskuijl W.P., Taminiau A.J.M.: Childhood constipation: is there new light in the tunnel? J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2004; 39: 448–463
  4. Ryżko J.: Biegunki i zaparcia. Warszawa, PZWL, 2009

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej