Najczęstszą przyczynę (>90%) zaparcia w tej grupie wiekowej stanowi zaparcie czynnościowe. Do rozpoznania zaparcia czynnościowego u dziecka do 4. roku życia konieczne jest stwierdzenie minimum 2 kryteriów, występujących co najmniej przez 1 miesiąc:
≤2 wypróżnień /tydzień
w wywiadzie epizody znacznej retencji stolca
w wywiadzie bolesne wypróżnienia lub twarde stolce
obecność dużej ilości mas kałowych w odbytnicy
wywiad wskazujący na stolce o dużej średnicy.
Ponadto u dzieci, które opanowały samodzielne oddawanie stolca, można zastosować 2 dodatkowe kryteria:
epizod nietrzymania stolca przynajmniej 1 raz w tygodniu
w wywiadzie stolce o dużej średnicy zatykające toaletę.
Typowy wywiad, bez odchyleń w badaniu przedmiotowym, w tym nieobecność objawów alarmowych, pozwala rozpoznać zaparcie czynnościowe bez konieczności pogłębiania diagnostyki.
Objawy alarmowe:
opóźnione oddanie smółki (>48 godzin)
wczesny początek zaparcia (≤1. miesiąca życia)
występowanie w rodzinie choroby Hirschsprunga
obecność krwi w stolcu, bez cech szczeliny odbytu
zahamowane przyrostu masy ciała i długości/wysokości
wymioty żółcią
patologiczne wzdęcie jamy brzusznej
zaburzenia hormonalne tarczycy
wady anatomiczne z nieprawidłowym położeniem odbytu
brak odruchu odbytowego i nosidłowego
zmniejszenie napięcia mięśniowego i/lub siły w kończynach dolnych
znamię, kępka włosów w okolicy krzyżowej kręgosłupa
blizny wokół odbytu.
W diagnostyce różnicowej zaparcia czynnościowego należy uwzględnić:
chorobę Hirschsprunga
celiakię
niedoczynność tarczycy
nieprawidłowości anatomiczne odbytu i odbytnicy
zespół suszonej śliwki
zespół Downa
wytrzewienie jelit
alergię na białko mleka krowiego
pseudoniedrożność jelit
lęk przed korzystaniem z toalety.
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej