Jakie są aktualnie zalecane metody leczenia zaparcia czynnościowego u dzieci?

Leczenie powinno być wielokierunkowe. Do istotnych elementów leczenia należy postępowanie dietetyczne, farmakologiczne i psychologiczne, a u niektórych dzieci również chirurgiczne.

Włączenie diety bogatoresztkowej, ze zwiększoną podażą błonnika (i płynów), oraz podanie środków rozluźniających masy kałowe ułatwia pasaż jelitowy stolca i jego wydalenie.

Zadaniem psychologa jest wyleczenie dziecka z lęków, zwiększenie samooceny dziecka i zmotywowanie go do podjęcia współpracy w leczeniu, a także wskazanie nieprawidłowości w funkcjonowaniu rodziny bądź dyskryminacji dziecka w grupach rówieśników.

Aby takie leczenie było skuteczne, muszą je zaakceptować rodzice dziecka oraz samo dziecko (jeśli jest w wieku szkolnym).

Małe dzieci z retencją kału muszą traktować oddanie stolca jako naturalną czynność, tak jak mycie, czesanie czy ubieranie. Osobiście staram się unikać u tych dzieci stosowania wlewek i czopków, aby nie nasilać ich lęku. Niezbędne leki można podać doustnie, unikając frustracji dziecka wynikających z manipulacji wokół odbytu.

Po około 6 tygodniach skutecznego leczenia dawki leków należy stopniowo i z dużym wyczuciem zmniejszać aż do ich całkowitego odstawienia, jednocześnie zwracając uwagę rodziców na kontrolowanie charakteru stolców oraz ewentualny nawrót zaparcia. Należy uświadomić rodzicom, że dolegliwości mogą wrócić nawet po wielu miesiącach. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Ryżko J., Socha J.: Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego u dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL, 2004
2. Benninga M.A., Voskuijl W.P., Taminiau A.J.M.: Childhood constipation: is there new light in the tunnel? J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2004; 39: 448–463
3. Hyman P.E., Milla P.J., Benninga M.A. i wsp.: Childhood functional gastrointestinal disorders: neonate/toddler. Gastroenterology, 2006; 130: 1519–1526 (p. Med. Prakt. Pediatr. 6/2006, s. 13–27, oraz 4/2007, s. 23–31 – przyp. red.)
4. Ryżko J.: Biegunki i zaparcia. Warszawa, PZWL, 2009