medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
Nie ma żadnych ograniczeń odnośnie do tego, ile razy można leczyć lambliozę – jeżeli chory wymaga leczenia, należy to robić. Trzeba też pamiętać, że leczenie nie zawsze skuteczne daje pożądane wyniki: skuteczność leczenia metronidazolem wynosi 52–100%, tynidazolem – 74–100%, nitazoksanidem 69–91%, a albendazolem 50–96%. Kolejną kurację można jednak rozpocząć po uzyskaniu odpowiedzi na przynajmniej dwa pytania:
1. Czy dodatni wynik badania w kierunku lamblii jest wiarygodny? Lamblie najczęściej wykrywa się w kale metodą immunofluorescencji. Test, w dużym uproszczeniu, polega na ocenie zmiany zabarwienia próbki kału po dodaniu odpowiedniego odczynnika. Jeżeli chory jest zarażony lambliami, pojawia się żółte zabarwienie. Niestety jest to metoda pośrednia. Stosunkowo często uzyskuje się fałszywie dodatnie wyniki, zwłaszcza gdy odczynniki są choćby nieznacznie przeterminowane. Na pewne rozpoznanie wskazuje wykrycie trofozoitów lub cyst w materiale pochodzącym od chorego – np. kale treści dwunastniczej lub bioptacie jelita. Jeżeli pod mikroskopem widać pierwotniaka, to rozpoznanie jest pewne. Z kolei za pomocą oznaczenia swoistych przeciwciał nie wykrywa się czynnego zarażenia, gdyż to badanie nie pozwala na jego odróżnienie od zarażenia przebytego w przeszłości. Badania serologiczne mogą być wykorzystywane tylko do celów epidemiologicznych.
2. Jeżeli wynik dodatni uznamy za wiarygodny, musimy ustalić, dlaczego doszło do nawrotu lambliozy. Przyczyn może być kilka. Po pierwsze, należy wziąć pod uwagę nieskuteczność leczenia. Dzieje się tak np. w przypadku braku współpracy chorego (rodziców) i nieprzyjmowania przez dziecko leku w odpowiedniej dawce. Po drugie, mogło nastąpić kolejne zarażenie. Jest to prawdopodobne zwłaszcza u chorych z bliskiego otoczenia zarażonych osób i zwierząt (lamblioza jest też chorobą odzwierzęcą) lub w obecności czynników sprzyjających zarażeniom. Nawracająca lamblioza może być związana z zarażeniami rodzinnymi bądź pochodzącymi od zwierząt domowych (np. psy, koty) – wtedy należy leczyć wszystkich domowników i zwierzęta domowe oraz poprawić higienę (staranne mycie rąk). Po trzecie, istnieją czynniki osobnicze sprzyjające nawrotom lambliozy – niedobory odporności, w tym niedobór IgA, a także mukowiscydoza. Należy rozważyć przeprowadzenie badań diagnostycznych w kierunku tych chorób.
Na ryzyko zarażenia lamblią się wpływają ponadto: złe warunki sanitarne, spożywanie niedomytych owoców i warzyw (np. szpinak, sałata, truskawki), podróżowanie do krajów o złych warunkach sanitarnych. Do grup zwiększonego ryzyka należą dzieci przebywające w żłobkach i przedszkolach, osoby podróżujące (w tym podróżujące autostopem, przebywające na polach namiotowych/kempingowych), imigranci z krajów rozwijających się. Zarażeniom sprzyja również kąpiel w otwartych zbiornikach wodnych i spożywanie nieuzdatnionej wody. Zwiększone ryzyko zarażenia wiąże się także z kontaktami analnymi, w tym homoseksualnymi.
Podsumowując: decyzję o powtórzeniu leczenia przeciwko lamblii w przypadku nawrotu zarażenia zawsze należy poprzedzić analizą wiarygodności uzyskanych wyników badań diagnostycznych oraz identyfikacją czynników ryzyka nawrotowych zarażeń. (2015)
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej