Jaka może być przyczyna luźnych stolców z niestrawionymi resztkami pokarmowymi, niekiedy ze śluzem, u 3-letniego dziecka?

Pytanie nadesłane do Redakcji

3-letnie dziecko od kilku miesięcy oddaje kilka razy dziennie luźny stolec z niestrawionymi resztkami pokarmowymi, niekiedy ze śluzem. Oprócz tego nie skarży się na żadne dolegliwości. Rośnie i rozwija się prawidłowo. Jaka może być przyczyna takich objawów? Czy konieczna jest diagnostyka? Jakie leczenie ewentualnie zastosować?

Odpowiedź

Przyspieszony pasaż stolca z niestrawionymi resztkami pokarmowymi u dziecka w wieku niemowlęcym czy przedszkolnym to dość powszechne, łagodne zaburzenie. W piśmiennictwie medycznym nosi to nazwę nieswoistej biegunki przewlekłej lub „biegunki pędraków” (toddler diarrhea).

Typowo ten rodzaj biegunki należy do grupy zaburzeń czynnościowych i nie wpływa w sposób istotny na całokształt rozwoju dziecka. Związane z tym zaburzeniem pogorszenie jakości życia wynika przede wszystkim z niepokoju rodziców/opiekunów poszukujących niekiedy tygodniami przyczyn takiego stanu rzeczy.

Według klasycznych kryteriów rzymskich IV nieswoista biegunka przewlekła to zgodnie z definicją bezbolesne oddawanie trzech lub większej liczby dużych nieuformowanych stolców podczas godzin czuwania dziecka, w okresie czterech lub więcej tygodni, bez towarzyszących zaburzeń rozwoju i/lub innych zaburzeń organicznych. Początek objawów obserwuje się we wczesnym dzieciństwie.

Zazwyczaj pierwsze stolce oddane przez dziecko w godzinach porannych są duże i przynajmniej częściowo uformowane, jednak w trakcie dnia stają się coraz luźniejsze. Typowo oddawane są jedynie w trakcie pełnej aktywności dziecka i nie wybudzają go ze snu. Około 4. roku życia u większości dzieci rytm defekacji jest już prawidłowy i dziecko oddaje uformowany pojedynczy stolec raz dziennie.

W niektórych przypadkach biegunka związana jest z nieprawidłowo zbilansowaną dietą, w tym przede wszystkim z przyjmowaniem nadmiernej ilości soków owocowych, sorbitolu (śliwki, sok gruszkowy) lub innych osmotycznie aktywnych węglowodanów. Dlatego zawsze warto przeprowadzić szczegółowy wywiad, dopytując o sposób karmienia dziecka. Proste modyfikacje dietetyczne – ograniczenie ilości soków i pojenie dziecka wyłącznie wodą – pozwalają szybko poprawić wzorzec oddawania stolca.

Uwaga! Inne eliminacje pokarmowe lub interwencje dietetyczne nie są konieczne, a wręcz przeciwnie, nasilają tylko niepotrzebnie niepokój rodziców.

Piśmiennictwo

1. Benninga M.A., Faure C., Hyman P.E. i wsp.: Childhood Functional Gastrointestinal Disorders: Neonate/Toddler. Gastroenterology, 2016; 15: S0016-5085(16)00182-7

2.  www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/wytyczne/152965,czynnosciowe-zaburzenia-przewodu-pokarmowego-u-niemowlat-i-malych-dzieci