Czy nie lepiej zamiast preparatów probiotycznych w kapsułkach lub saszetkach podawać profilaktycznie podczas antybiotykoterapii jogurt?

01-01-2014
prof. dr hab. n. med. Hanna Szajewska
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Jogurt jest produktem fermentacji mleka przez Lactobacillus bulgaricusStreptococcus thermophilus. Obecnie często dodawane są do niego również inne bakterie kwasu mlekowego. Niestety, brakuje danych z wiarygodnych badań z randomizacją oceniających skuteczność jogurtu w zapobieganiu biegunce związanej ze stosowaniem antybiotyków u dzieci.

W badaniu obejmującym zarówno dzieci (>1. rż.), jak i dorosłych, w grupie otrzymującej biojogurt, w porównaniu z grupą otrzymującą zwykły jogurt lub nieotrzymującą żadnego wspomagającego leczenia, stwierdzono wprawdzie rzadsze występowanie biegunki (odpowiednio: 6 vs 11 vs 14%), ale różnice nie były istotne statystycznie.

U dorosłych skuteczność jogurtu oceniono w 2 badaniach z randomizacją. W pierwszym z nich, niestety przeprowadzonym metodą otwartej próby, obejmującym 210 osób w podeszłym wieku, w grupie otrzymującej jogurt zawierający L. acidophilus, L. bulgaricusS. thermophilus w dawce 106 CFU/g, w porównaniu z grupą kontrolną, stwierdzono mniejsze ryzyko wystąpienia biegunki zdefiniowanej jako >2 stolce na dobę (12 vs 24%).

W nowszym, dobrze zaplanowanym badaniu z randomizacją, przeprowadzonym metodą podwójnie ślepej próby, którym objęto 135 chorych w podeszłym wieku leczonych w szpitalu antybiotykami, wykazano, że stosowanie probiotycznego napoju jogurtowego (Actimel) zawierającego L. casei DN 114 001 oraz S. thermophilusL. bulgaricus podczas antybiotykoterapii i przez 7 dni po jej zakończeniu znacznie zmniejszyło, w porównaniu z placebo, ryzyko wystąpienia biegunki związanej z antybiotykoterapią (NNT: 5) i biegunki związanej z zakażeniem Clostridium difficile (NNT: 6 [p. Med. Prakt. 9/2007, s. 119–122 – przyp. red.]).

Powszechną praktyką jest także podawanie w trakcie antybiotykoterapii i/lub po jej zakończeniu kefiru. Dane dotyczące skuteczności takiego postępowania u dzieci są jednak ograniczone. W badaniu z randomizacją, obejmującym dzieci w wieku 1–5 lat, ryzyko wystąpienia biegunki w grupie otrzymującej kefir, w porównaniu z grupą placebo, było podobne. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

  1. Beniwal R.S., Arena V.C., Thomas L. i wsp.: A randomized trial of yogurt for prevention of antibiotic-associated diarrhea. Dig. Dis. Sci., 2003; 48: 2077–2082
  2. Conway S., Hart A., Clark A., Harvey I.: Does eating yogurt prevent antibiotic-associated diarrhoea? A placebo-controlled randomised controlled trial in general practice. Br. J. Gen. Pract., 2007; 57: 953–959
  3. Hickson M., D’Souza A.L., Muthu N. i wsp.: Use of probiotic Lactobacillus preparation to prevent diarrhoea associated with antibiotics: randomised double blind placebo controlled trial. BMJ, 2007; 335: 80–83
  4. Merenstein D.J., Foster J., D’Amico F.: A randomized clinical trial measuring the influence of kefir on antibiotic-associated diarrhea: the measuring the influence of Kefir (MILK) Study. Arch. Pediatr. Adolesc Med., 2009; 163: 750–754

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej