Jakie są aktualne zalecenia dotyczące leczenia zespołu jelita drażliwego u dzieci? Jakie leki można podawać chorym, jaka jest ich skuteczność, bezpieczeństwo oraz zasady dawkowania?

W leczeniu zespołu jelita drażliwego (IBS) podstawowe znaczenie ma wyjaśnienie istoty zaburzeń i terapia behawioralna. U dzieci poprawę przynosi olejek mięty pieprzowej oraz Lactobacillus rhamnosus GG. U młodzieży z IBS obserwowano poprawę po podaniu trójpierścieniowego leku przeciwdepresyjnego – amitryptyliny. W badaniu przeprowadzonym w 2009 roku porównano skuteczność amitryptyliny i placebo w grupie 83 dzieci. Poprawę stwierdzono u 63% dzieci z grupy amitryptyliny i u 57,5% z grupy placebo (różnica nieznamienna). Natomiast znamienną różnicę uzyskano w zmniejszeniu poziomu lęku w grupie leczonej amitryptyliną. Motorykę jelit moduluje trimebutyna (agonista receptorów opioidowych przyspieszający motorykę jelita oraz zmniejszający wrażliwość na bodźce), mebeweryna i alweryna (działające spazmolitycznie na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego). Leki te łagodzą ból i poprawiają samopoczucie u 56% dorosłych z IBS. U chorych z IBS z nasilonym zaparciem pomocny jest prukalopryd (agonista receptorów serotoninowych 5-HT4). Jak dotąd nie przeprowadzono odpowiednich badań u dzieci i młodzieży dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tych leków. W 2008 roku opublikowano wyniki badania potwierdzającego występowanie u dzieci tzw. poinfekcyjnego IBS (opisywanego wcześniej u dorosłych), który charakteryzuje się przedłużonym utrzymywaniem się dolegliwości typowych dla IBS po epizodzie ostrej biegunki infekcyjnej (badanie przeprowadzono 6 mies. po epizodzie biegunki). Podkreśla się, że objawy IBS u dorosłych są wyzwalane w wyniku przerostu bakteryjnego flory jelita cienkiego i ustępują po leczeniu przeciwbakteryjnym (rifaksymina, metronidazol). Scrapellini i wsp. ocenili 43 dzieci z objawami IBS (w tym 11 z poinfekcyjnym IBS). Wynik wodorowego lub metanowego testu oddechowego z laktulozą aż u 28 (65%) dzieci wskazywał na obecność przerostu bakteryjnego flory jelita cienkiego (w porównaniu z 7% w grupie kontrolnej). Badanie to może sugerować potrzebę aktywnego poszukiwania zaburzenia składu flory jelitowej u dzieci z objawami IBS i zastosowania leczenia przeciwbakteryjnego. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Whitfield K.L., Shulman R.J.: Treatment options for functional gastrointestinal disorders: from empiric to complementary approaches Pediatr. Ann., 2009; 38: 288–294
2. Bahar R.J., Collins B.S., Steinmetz B., Ament M.E.: Double-blind placebo-controlled trial of amitriptyline for the treatment of irritable bowel syndrome in adolescents. J. Pediatr., 2008; 152: 685–689
3. Saps M., Youssef N., Miranda A. i wsp.: Multicenter, randomized, placebo-controlled trial of amitryptyline in children with functional gastrointestinal disorders. Gastroenterology, 2009; 137: 1261–1269
4. Saps M., Pensabene L., Di Martino L. i wsp.: Post-infectious functional gastrointestinal disorders in children. J. Pediatr., 2008; 152: 812–816
5. Riordan S.M., Kim R.: Bacterial overgrowth as a cause of irritable bowel syndrome. Curr. Opin. Gastroenterol., 2006; 22: 669–673
6. Scarpellini E., Giorgio V., Gabrielli M. i wsp.: Prevalence of small intestinal bacterial overgrowth in children with irritable bowel syndrome: a case-control study. J. Pediatr., 2009; 155 (4): 16–20