Czy dzieciom z czynnościowym bólem brzucha należy zlecić dietę ze zwiększoną ilością błonnika pokarmowego? Jak to robić w praktyce?

Około 4–25% dzieci w wieku szkolnym zgłasza nawracający ból brzucha zaburzający codzienną aktywność. U dorosłych z bólem brzucha obserwowano poprawę po zastosowaniu diety bogatoresztkowej. Na podstawie tych obserwacji zaproponowano, aby u dzieci z czynnościowym bólem brzucha zwiększyć ilości spożywanego błonnika (dzienne spożycie błonnika obliczone ze wzoru: wiek chorego + 5 g). Po wprowadzeniu takiej diety u niektórych pacjentów obserwuje się poprawę, ale u niektórych pojawiają się wzdęcia nasilające dolegliwości bólowe.

Zaleca się, aby posiłki spożywać bez pośpiechu, pamiętając o dokładnym przeżuwaniu pokarmu, unikaniu napojów gazowanych, produktów zawierających aspartam, sorbitol, fruktozę (w dużej ilości) oraz produktów wzdymających, takich jak groch i fasola.

W 2008 roku opublikowano metaanalizę przeprowadzoną przez Huertas-Ceballos i wsp. (zaktualizowaną w 2009 r.), w której oceniono wyniki różnych interwencji dietetycznych u dzieci z czynnościowym bólem brzucha. W badaniach objętych metaanalizą porównano skuteczność interwencji dietetycznych polegających na wzbogacaniu diety w błonnik przez 6–7 tygodni u dzieci w wieku 5–15 lat z czynnościowym bólem brzucha zdefiniowanym jako >10 epizodów bólu brzucha w ciągu poprzedzających 6 tygodni. Różnice w liczbie epizodów bólu brzucha w grupach stosujących dietę bogatoresztkową i dietę klasyczną nie były istotne statystycznie.

Romano i wsp. ocenili natomiast wpływ 4-tygodniowej diety ze zwiększoną ilością błonnika rozpuszczalnego w wodzie (5 g dziennie częściowo zhydrolizowanej gumy guar) u 60 dzieci z czynnościowym bólem brzucha, z których 30 otrzymało błonnik, a 30 placebo. Preparat był dobrze tolerowany. U dzieci otrzymujących błonnik obserwowano znamiennie mniej objawów. Po wprowadzeniu interwencji dietetycznej polegającej na zastosowaniu diety ubogolaktozowej nie zaobserwowano różnicy w liczbie dzieci zgłaszającej zmniejszenie lub ustąpienie dolegliwości.

U około 5% dzieci z nawracającym bólem brzucha i silnym podejrzeniem alergii na pokarmy celowe może być zastosowanie diety eliminacyjnej (z następowym wykonaniem testu obciążeniowego). Dieta bogatobłonnikowa może być niekorzystna, szczególnie u małych dzieci, ze względu na zmniejszenie liczby spożywanych kalorii. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Huertas-Ceballos A., Logan S., Bennett C., Macarthur C.: Dietary interventions for recurrent abdominal pain (RAP) and irritable bowel syndrome (IBS) in childhood (review). Cochrane Database Syst. Rev., 2008; (1): CD003019 (aktualizacja: 2009; (1): CD003019)
2. Vlieger A.M., Benninga M.A.: Chronic abdominal pain including functional abdominal pain irritable bowel syndrome and abdominal migraine. W: Walker’s pediatric gastrointestinal disease. BC Decker Inc, 2008
3. Romano C., Comito D., Famiani A. i wsp.: Partially hydrolyzed guar gum in pediatric functional abdominal pain. World J. Gastroenterol., 2013; 19 (2): 235–240