Jakie są wskazania do wykonania badania w kierunku zakażenia Helicobacter pylori u dzieci? W jakim wieku można najwcześniej rozważać to zakażenie?

Badania w kierunku zakażenia H. pylori u dzieci wykonuje się tylko wtedy, gdy występujące objawy sugerują istnienie choroby organicznej w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego i są na tyle poważne, że usprawiedliwiają ryzyko związane z diagnostyką inwazyjną (endoskopia) oraz terapią przeciwbakteryjną. Nawracający ból brzucha o charakterze czynnościowym nie stanowi wskazania do przeprowadzania badań w kierunku zakażenia H. pylori, jeśli jednak w ramach postępowania diagnostycznego wykonuje się endoskopię, należy także ocenić, czy równolegle nie występuje zakażenie. Zakażenia należy także poszukiwać u dzieci z oporną na leczenie niedokrwistością z niedoboru żelaza (po wykluczeniu innych jej przyczyn), leczonych przewlekle niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, otrzymujących immunosupresję oraz z idiopatyczną małopłytkowością.

Do zakażenia dochodzi najczęściej we wczesnym wieku dziecięcym (do 5. rż.), a wśród czynników ryzyka wymienia się przede wszystkim złe warunki socjalne i zakażenie u matki. Ponieważ przewlekłe zakażenie H. pylori zazwyczaj ujawnia się klinicznie po długim okresie bezobjawowym, rzadko istnieją wskazania do przeprowadzenia badań u małych dzieci. W badaniu holenderskim obejmującym 1258 dzieci w wieku 2–4 lat wykazano, że częstość zakażenia potwierdzonego metodami serologicznymi wynosi jedynie 1,2%, przy czym zaobserwowano istotną statystycznie różnicę w częstości uzyskiwania wyników pozytywnych, gdy oboje rodzice byli Holendrami (0,5%) lub tylko jedno z nich (2,6%). W krajach rozwijających się zakażenie może jednak dotyczyć aż kilkunastu procent małych dzieci.

Wyjątek od powyższych wskazań do wykonywania badań diagnostycznych stanowi:

• rak żołądka u krewnych pierwszego stopnia – w tym przypadku zakażone dziecko należy do grupy szczególnie zwiększonego ryzyka, ponieważ z chorym rodzicem łączą je nie tylko czynniki genetyczne i środowiskowe, ale także zazwyczaj ten sam szczep H. pylori

• konieczność wykluczenia reinfekcji u dziecka, u którego wcześniej zakażenie występowało w przebiegu poważnej choroby (np. krwotok z owrzodzenia, przewlekła niedokrwistość)

• duży niepokój pacjenta lub jego opiekunów ze względu na przynależność do grupy ryzyka. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Koletzko S., Jones N.I., Goodman K.J. i wsp.: Evidence-based guidelines from ESPGHAN and NASPGHAN for Helicobacter pylori infection in children. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2011; 53: 230–243
2. Mourad-Baars P.E., Verspaget H.W., Mertens B.J., Mearin M.L.: Low prewalence of Helicobacter pylori infection in young children in the Netherlands. Eur. J. Gastroenterol. Hepatol., 2007; 19: 213–216