Jakie są aktualne kryteria rozpoznania zakażenia H. pylori u dzieci i wskazania do leczenia eradykacyjnego?

08-10-2019
dr hab. n. med. Danuta Celińska-Cedro
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

Chociaż zakażenie H. pylori następuje w dzieciństwie i jest istotnym czynnikiem patogenetycznym choroby wrzodowej i raka żołądka, choroby te rzadko występują u dzieci. W tej grupie wiekowej częściej rozpoznaje się czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego, z którymi zakażenie H. pylori może współwystępować; nie udowodniono jednak związku przyczynowo-skutkowego między nimi. Dlatego należy zawsze indywidualnie rozpatrzyć sytuację zdrowotną dziecka i rozważyć, czy leczenie eradykacyjne przyniesie mu korzyść, a zatem – czy są wskazania do wykonywania badań diagnostycznych.

Złotym standardem w rozpoznaniu zakażenia H. pylori u dzieci pozostają badania inwazyjne: posiew z pobranego w trakcie badania endoskopowego wycinka błony śluzowej żołądka lub stwierdzenie w badaniu histopatologicznym wycinka błony śluzowej żołądka obecności pałeczek H. pylori, równocześnie z uzyskaniem dodatniego wyniku testu ureazowego lub badań z zastosowaniem reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) lub fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ (FISH).

Gastroskopia powinna być wykonana nie wcześniej niż 2 tygodnie po odstawieniu IPP i 4 tygodnie po zakończeniu jakiejkolwiek antybiotykoterapii.

Ze względu na małą wiarygodność nie wykonuje się u dzieci tzw. testów gabinetowych, polegających na oznaczaniu obecności przeciwciał przeciwko H. pylori w surowicy, krwi pełnej, moczu lub ślinie, zatem dodatnie wyniki takich testów nie mogą być wskazaniem do wdrożenia leczenia, nie stosujemy więc u dzieci strategii „badaj i lecz” (test and treat).

Testy nieinwazyjne, jak test oddechowy oraz test wykrywający antygeny H. pylori w stolcu, mogą być stosowane (podobnie jak testy inwazyjne) do potwierdzenia skuteczności przeprowadzonego leczenia, nie wcześniej jednak niż po 4 tygodniach od zakończenia terapii.

Wyjątkiem od tych ogólnych zaleceń diagnostyki zakażenia H. pylori u dzieci może być samoistna małopłytkowość przy współistniejących przeciwwskazaniach do wykonania gastroskopii – w tym przypadku można oprzeć się na zgodnym, pozytywnym wyniku dwóch wyżej wymienionych badań nieinwazyjnych dla rozpoznania zakażenia (H. pylori to możliwy czynnik patogenetyczny małopłytkowości).

Piśmiennictwo

  1. Jones N.L., Koletzko S., Goodman K. i wsp.: Joint ESPGHAN/NASPGHAN Guidelines for the Managements of Helicobacter pylori in Children and Adolescents (Update 2016). JPGN, 2017, 64: 991–1003
  2. Misak Z., Hojsak I., Homan M.: Review: Helicobacter pylori in pediatrics. Helicobacter, 2019; 24 (supl. 1): e12639

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej