Jakie są zasady leczenia gruźlicy płuc u dzieci?

Podstawowe zasady leczenia gruźlicy u dzieci obejmują:

• konieczność stosowania wielolekowych schematów leczenia (w przypadku monoterapii łatwo narasta lekooporność bakterii)

• dwuetapowe leczenie – faza intensywna (2 mies.), faza podtrzymująca (4 mies., a w niektórych postaciach do 10 mies.)

• podawanie leków codziennie, rano, na czczo. Schematy leczenia przeciwprątkowego gruźlicy u dzieci zaadaptowano z zaleceń obowiązujących dla dorosłych.

Podstawowy schemat leczenia gruźlicy płuc obejmuje podawanie przez 2 miesiące izoniazydu, rifampicyny, pyrazynamidu oraz etambutolu, a w fazie podtrzymującej stosowanie izoniazydu i rifampicyny przez 4 miesiące. Taki sam schemat obowiązuje w leczeniu gruźlicy pozapłucnej.

Wyjątek stanowi gruźlica opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu oraz gruźlica kości i stawów, w przypadku których konieczne jest dłuższe leczenie, czyli za pomocą izoniazydu, rifampicyny, pyrazynamidu i etambutolu przez 2 miesiące oraz za pomocą izoniazydu i rifampicyny przez 10 miesięcy.

Dawkowanie leków przeciwprątkowych u dzieci przedstawia się następująco: izoniazyd 10 mg/kg mc. (maks. 300 mg), rifampicyna 15 mg/kg mc. (maks. 600 mg), pyrazynamid 35 mg/kg mc. (maks. 2000 mg) oraz etambutol 20 mg/kg mc. (maks. 800 mg).

Standardowo w leczeniu gruźlicy u dzieci obecnie nie stosuje się streptomycyny ze względu na objawy niepożądane i formę podania. Aktualnie uznaje się, że etambutol w dawkach proponowanych w schematach leczenia gruźlicy jest bezpieczny także u małych dzieci. U dzieci leczonych etambutolem konieczna jest wyjściowa ocena okulistyczna (ostrość wzroku, widzenie barwne, dno oka), a następnie comiesięczna kontrola (widzenie barwne, zaburzenia widzenia). U dzieci niewspółpracujących przed leczeniem i co miesiąc w trakcie leczenia należy wykonać badanie dna oka.

Piśmiennictwo

1. Guidance for national tuberculosis programmes on the management of tuberculosis in children. Wyd. 2., World Health Organization, 2014
2. Nahid P., Dorman S.E., Alipanah N. i wsp.: Official American Thoracic Society/Centers for Disease Control and Prevention/Infectious Diseases Society of America Clinical Practice Guidelines: Treatment of drug-susceptible tuberculosis. Clin. Infect. Dis., 2016; 63: e147–e195