Pytanie nadesłane do Redakcji
U mojego pacjenta od wczesnego dzieciństwa występują bardzo nasilone objawy atopowego zapalenia skóry. Uzyskano dodatnie wyniki testów na wiele pokarmów (krewetki – klasa 5, kraby – klasa 4, orzeszki ziemne – klasa 3, pszenica – klasa 3), sIge – roztocza – klasa 6, całkowite stężenie IgE – 26 448 IU/ml. Pacjent chciałby rozpocząć immunoterapię swoistą podjęzykowo. Czy u pacjenta z takim stężeniem IgE ta metoda jest bezpieczna?
Odpowiedź
Przed udzieleniem odpowiedzi na powyższe pytanie należy wyjaśnić kilka kwestii:
1) Czy atopowe zapalenie skóry (AZS) stanowi wyłączne wskazanie do immunoterapii swoistej u tego pacjenta?
2) W jaki sposób manifestuje się lub manifestowało się w przeszłości uczulenie na alergeny pokarmowe? Czy występują wyłącznie objawy skórne o typie AZS, czy też pacjent przebył uogólnioną reakcję anafilaktyczną po spożyciu któregokolwiek z powyższych pokarmów?
3) Czy u pacjenta obecnie stwierdza się objawy związane z alergią pokarmową?
4) Jak ciężki jest przebieg AZS u tego pacjenta (wg skali SCORAD)?
Zgodnie ze stanowiskiem World Allergy Organization (WAO) wskazanie do immunoterapii podjęzykowej (SLIT) stanowią alergiczny nieżyt nosa oraz astma oskrzelowa łagodna/umiarkowana dobrze kontrolowana. Nie zaleca się SLIT w atopowym zapaleniu skóry, alergii pokarmowej, alergii na lateks oraz jad owadów. Obecnie nie są dostępne mocne dowody wskazujące na skutecznością SLIT w tych chorobach.
Ostatnio w kilku badaniach wykazano umiarkowaną skuteczność SLIT w AZS; tylko dwa z nich to dobrze zaplanowane badania z podwójnie ślepą próbą, jednak obejmują zbyt małą liczbę pacjentów. U dzieci wykazano skuteczność SLIT wystandaryzowanym alergenem roztoczy, ale jedynie w AZS o łagodnym i umiarkowanym nasileniu. W ciężkiej postaci AZS skuteczność SLIT była ograniczona.
SLITjest metodą bezpieczniejszą i, jak się wydaje, lepiej tolerowaną niż immunoterapia podskórna. Większość niepożądanych objawów w trakcie SLIT ogranicza się do reakcji miejscowej (np. pieczenie w obrębie błony śluzowej jamy ustnej), ustępującej podczas leczenia w ciągu kilku dni. Opisano kilka przypadków uogólnionej reakcji anafilaktycznej w trakcie SLIT, jednak nie miały one bardzo ciężkiego, groźnego w skutkach przebiegu. Dotychczas nie ustalono czynników ryzyka wystąpienia poważnych i ciężkich reakcji niepożądanych przy stosowaniu SLIT. Uważa się jednak, że podobnie jak w przypadku immunoterapii podskórnej, do czynników ryzyka objawów niepożądanych podczas SLIT należą: 1) sezon pylenia, 2) przebycie uogólnionej reakcji anafilaktycznej w przeszłości, 3) astma, 4) niewłaściwe dawkowanie, 5) faza początkowa (indukcji) immunoterapii. Wartość stężenia IgE całkowitego nie należy do tych czynników. Skuteczność immunoterapii można przewidywać na podstawie wskaźnika IgE alergenowoswoiste /IgE całkowite.
Lekarz kwalifikujący tego pacjenta do SLIT powinien rozważyć stosunek korzyści i ryzyka takiej terapii, odpowiedź na dotychczasowe leczenie, stopień kontroli i ciężkości choroby oraz współwystępowanie innych chorób alergicznych. (2015)
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej