Czy w leczeniu zapalenia płuc należy stosować leki mukokinetyczne lub mukolityczne systemowo lub w nebulizacji?

Podstawowym sposobem upłynnienia gęstej śluzowej wydzieliny jest prawidłowe nawodnienie chorego dziecka i nawilżenie powietrza, którym pacjent oddycha. Leki mukolityczne i mukokinetyczne upłynniają śluz, działają przeciwbakteryjnie, antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie. Ambroksol zmniejsza poinfekcyjną nadreaktywność oskrzeli i towarzyszący jej napadowy kaszel. Leki te są powszechnie stosowane w zakażeniach układu oddechowego u dzieci i dorosłych, mimo że w badaniach z randomizacją nie potwierdzono ich skuteczności w leczeniu zapalenia płuc u dzieci. W świetle aktualnych wytycznych postępowanie takie nie jest zalecane. W 2 wieloośrodkowych badaniach z randomizacją wykazano natomiast korzystny wpływ erdosteiny na skrócenie czasu utrzymywania się suchego kaszlu w przebiegu zakażeń dolnych dróg oddechowych u dzieci (bez rozróżnienia na zapalenie płuc i zapalenie oskrzeli) i w takich chorobach niektórzy polscy eksperci zalecają stosowanie leku. W przeglądzie piśmiennictwa biblioteki Cochrane również wykazano, że u dzieci >2. roku życia z ostrym ZGDO i ZDDO otrzymujących acetylocysteinę lub karbocysteinę nasilenie kaszlu w szóstej dobie choroby było mniejsze niż w grupie otrzymującej placebo. Należy jednak wspomnieć, że tylko niewielki odsetek pacjentów uczestniczących w badaniach objętych metaanalizą chorował na PZP. Dodatkowym ograniczeniem jest ryzyko wystąpienia działań niepożądanych po zastosowaniu leków mukolitycznych u dzieci w dwóch pierwszych latach życia, z których najpoważniejsze obejmują nasilenie kaszlu i zaleganie większej ilości wydzieliny w drogach oddechowych. (marzec 2014 aktualizacja) 

Piśmiennictwo

1. Albrecht P., Radzikowski A., Ozorowski T.: Leczenie objawowe zakażeń układu oddechowego w świetle medycyny opartej na faktach. Standardy Medyczne Pediatria, 2010; 7: 217–235
2. Chang C.C., Cheng A.C., Chang A.B.: Over-the-counter (OTC) medications to reduce cough as an adjunct to antibiotics for acute pneumonia in children and adults. Cochrane Database Syst. Rev., 2012; (2): CD006088
3. Hryniewicz W., Ozorowski T., Radzikowski A. i wsp.: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2010. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. Warszawa, Narodowy Instytut Leków, 2010
4. Harris M., Clark J., Coote N. i wsp.: British Thoracic Society guidelines for the management of community acquired pneumonia In childhood: up date 2011. Thorax, 2011; 66: ii1–ii23
5. Chalumeau M., Duijvestijn Y.C.M.: Acetylocysteine and carbocysteine for acute upper and lower respiratory tract infections in paediatric patients without chronic broncho-pulmonary disease. Cochrane Database Syst. Rev., 2013; Issue 5. Art. No.: CD003124. DOI:10.1002/14651858.CD003124.pub4.