Czy poszczególne antybiotyki z grupy makrolidów różnią się skutecznością (czy ich dostępność biologiczna jest różna)?

Wszystkie antybiotyki makrolidowe mają podobne spektrum działania przeciwbakteryjnego, jednak różnią się aktywnością i farmakokinetyką. W piśmiennictwie dotyczącym leczenia ZDO u dzieci można znaleźć informacje, że w leczeniu zakażeń o etiologii H. influenzae skuteczna może być tylko azytromycyna i klarytromycyna. Z licznych badań klinicznych wynika, że skuteczność poszczególnych makrolidów w leczeniu anginy paciorkowcowej nie różni się statystycznie znamiennie, a w leczeniu OZUŚ u dzieci azytromycyna i klarytromycyna były tak samo skuteczne jak amoksycylina i amoksycylina z klawulanianem. Z badań dotyczących ZDDO wynika, że azytromycyna ma przewagę nad erytromycyną, natomiast skuteczność klarytromycyny była podobna do skuteczności azytromycyny.

Poszczególne preparaty różnią się dostępnością biologiczną, na przykład dla klarytromycyny dostępność biologiczna wynosi 55%, a dla azytromycyny 37%. Dostępność klarytromycyny zależy od postaci leku – im jest wolniej uwalniana, tym ma lepszą dostępność (dlatego lepiej podawać ją z posiłkiem). Natomiast dostępność azytromycyny nie zależy od posiłku. Maksymalne stężenie azytromycyny w surowicy wynosi 0,4 mg/l, a klarytromycyny 2,1–2,4 mg/l (5-krotnie większe niż azytromycyny), natomiast okres biologicznego półtrwania wynosi odpowiednio: 40–68 h i 3–5 h. Wielkość pola pod krzywą dla azytromycyny wynosi 3,4 mg/l/h, a dla klarytromycyny 19 mg/l/h. Makrolidy doskonale penetrują do tkanek i płynów ustrojowych. W ich przypadku stężenie dla klarytromycyny jest 2–20-krotnie większe niż w surowicy, a dla azytromycyny nawet 10–100-krotnie. Różnice dotyczą także metabolizmu wątrobowego i wydalania. Makrolidy zachowały swoją niepodważalną skuteczność w leczeniu ZDO o etiologii nietypowej oraz w zakażeniach Legionella pneumophila. Ostatnie doniesienia porównujące skuteczność różnych antybiotyków w leczeniu OZUŚ wskazują na zmniejszenie skuteczności klinicznej makrolidów. Zgodnie z opracowaniami EUCAST, wyznaczającymi wartość graniczną dla szczepów wrażliwych i opornych wykazano, że pałeczki H. influenzae nie zachowują pełnej wrażliwości na makrolidy i klasyfikowane są do szczepów średnio wrażliwych. (2013, 2014) 

Piśmiennictwo

1. Bradbury F.: Comparison of azithromycin versus clarithromycin in the treatment of patients with lower respiratory tract infection. J. Antimicrob. Chemother.,1993; 31 (supl. E): 153–162
2. Müller O.: Comparison of azithromycin versus clarithromycin in the treatment of patients with upper respiratory tract infections. J. Antimicrob. Chemother., 1993; 31 (supl. E): 137–146
3. Lee P.I., Wu M.H., Huang L.M. i wsp.: An open, randomized, comparative study of clarithromycin and erythromycin in the treatment of children with community-acquired pneumonia. J. Microbiol. Immunol. Infect., 2008; 41: 54–61
4. Weippl G.: Multicentre comparison of azithromycin versus erythromycin in the treatment of paediatric pharyngitis or tonsillitis caused by group A streptococci. J. Antimicrob. Chemother., 1993; 31 (supl. E): 95–101
5. Zuckerman J.M., Qamar F., Bono B.R.: Macrolides, ketolides and glycylcylcyclines: azithromycin, clarithromycin, telithromycin, tygecycline. Infect. Dis. Clin. North Am., 2009; 23: 997–1026
6. Courter J.D., Baker W.L., Nowak K.S. i wsp.: Increased clinical failures when treating acute otitis media with macrolides: a meta-analysis. Ann. Pharmacother., 2010; 44: 471–478