Pokrzywka może wystąpić w każdym wieku, począwszy od okresu niemowlęctwa. U dzieci najczęstszą postacią jest pokrzywka ostra, która występuje jako jednorazowy epizod w życiu u co piątego dziecka w populacji ogólnej.
Najczęstszą (50–80% przypadków) przyczyną ostrej pokrzywki są ostre zakażenia wirusowe (ostra pokrzywka samoistna). Dlatego też pokrzywka u dzieci częściej pojawia się w młodszych grupach wiekowych oraz w okresie wzmożonej zachorowalności na sezonowe infekcje układu oddechowego. Wśród najczęstszych, możliwych do zidentyfikowania czynników zakaźnych wymienia się wirusy pneumotropowe: paragrypy, grypy, adenowirusy, wirusy Herpes (typu 1, 2 i 6), koronawirusy (w tym SARS-CoV-2), wirus syncytium nabłonka dróg oddechowych (RSV), wirus ospy wietrznej, parwowirus B19, wirus Ebsteina i Barr, wirus cytomegalii. Kolejną po infekcjach układu oddechowego przyczyną ostrej pokrzywki u dzieci są zakażenia przewodu pokarmowego o etiologii rota-, noro-, enterowirusowej i wirusowe zapalenia wątroby (typu A, B i C). Spośród czynników bakteryjnych najczęściej czasową zbieżność z wystąpieniem ostrej przyinfekcyjnej pokrzywki stwierdza się w przypadku patogenów atypowych (Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae), choć związek przyczynowo-skutkowy nie został udokumentowany.
Drugą co do częstości, po zakażeniach, przyczyną ostrej pokrzywki u dzieci są reakcje zależne od IgE, najczęściej w odpowiedzi na alergeny pokarmowe (ok. 20%) lub na jad owadów błonkoskrzydłych (ok. 3%). W tym przypadku pokrzywka może stanowić jeden z objawów anafilaksji. Rodzaj pokarmu wywołującego pokrzywkę zależy od regionu geograficznego, nawyków żywieniowych w populacji oraz od wieku dziecka. W Europie u najmłodszych dzieci najczęściej czynnikami wyzwalającymi są: mleko, jaja, orzeszki ziemne (arachidowe), u dzieci starszych: orzeszki ziemne, laskowe, nerkowca, a w populacji ogólnej bez względu na grupę wiekową – orzeszki ziemne. Pokrzywka po użądleniach owadów błonkoskrzydłych spowodowana jest głównie użądleniami przez osy lub pszczoły (w przypadku dzieci zamieszkałych w pobliżu pasiek).
Trzecią w kolejności przyczyną ostrej pokrzywki u dzieci (do 10% przypadków) są leki. Największe znaczenie mają antybiotyki β-laktamowe (półsyntetyczne penicyliny) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne. Należy jednak podkreślić, że pojawienie się pokrzywki w trakcie leczenia nie musi oznaczać związku przyczynowo-skutkowego i częściej jest wynikiem zakażenia niż stosowanego leku. Nadrozpoznawalność reakcji alergicznych u dzieci dotyczy zwłaszcza antybiotyków. W przypadku alergii na pokarmy, jad owadów i leki pokrzywka może stanowić jeden z objawów anafilaksji.
Bodźce fizyczne u dzieci rzadko stanowią przyczynę ostrej pokrzywki. W populacji pediatrycznej obserwuje się głównie pokrzywkę ze wzmożonym dermografizmem i pokrzywkę cholinergiczną. W wielu przypadkach nie udaje się ustalić czynnika przyczynowego zmian skórnych.
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej