Czy potwierdzono skuteczność nieswoistego stymulowania odporności? Czy takie postępowanie zwiększa ryzyko „rozregulowania” osobniczej odporności?

01-02-2014
dr hab. n. med. Wojciech Feleszko
Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Entuzjazm, z jakim podejmowane są nieustające poszukiwania środków nieswoiście stymulujących odporność, jest o tyle zrozumiały, że nie jest możliwe ani wyprodukowanie niezliczonej liczby antybiotyków, ani szczepień przeciwko wszystkim możliwym drobnoustrojom zdolnym do wywołania różnych zakażeń. Dodatkowym argumentem dopingującym jest stale zwiększająca się antybiotykooporność niektórych bakterii. Z tych powodów wydaje się, że nieswoista stymulacja mechanizmów immunologicznych może z korzyścią służyć ochronie przed potencjalną inwazją drobnoustrojów.

Na rynku dostępnych jest stosunkowo dużo preparatów roślinnych, odzwierzęcych oraz pochodzących z drobnoustrojów, zachwalanych przez producentów jako preparaty lub leki wzmacniające odporność, chociaż brakuje danych potwierdzających ich skuteczność (badania kliniczne są nieliczne i słabej jakości).

W piśmiennictwie najlepiej potwierdzono skuteczność tzw. lizatów bakteryjnych. W opublikowanych badaniach wykazano ich zauważalną, choć ograniczoną skuteczność w zmniejszaniu liczby zakażeń, głównie ZDO. Tym samym przełamano utrzymującą się od dawna nieufność do tych preparatów. Immunostymulujące działanie lizatów bakteryjnych tłumaczone jest śluzówkową stymulacją komórek dendrytycznych i mechanizmów efektorowych związanych z limfocytami T, a wyniki dostępnych badań klinicznych i metaanaliz wskazują na ich stosunkowo duże bezpieczeństwo i umiarkowaną skuteczność kliniczną mierzoną zmniejszeniem całkowitej liczby zakażeń w ciągu roku.

W ostatnich latach opublikowano kilka badań sugerujących przydatność preparatów probiotycznych w profilaktyce infekcyjnych zakażeń dróg oddechowych u dzieci, niemniej dane te są w chwili obecnej stosunkowo skąpe (p. Med. Prakt. Pediatr. 3/2010, s. 74–78 – przyp. red.) (luty 2014 aktualizacja

Piśmiennictwo

  1. del-Rio-Navarro B.E., Espinosa R.F., Flenady V., Sienra-Monge J.J.: Cochrane review: Immunostimulants for preventing respiratory tract infection in children. Evid. Based Child Health, 2012; 7: 629–717
  2. Morandi B., Agazzi A., D’Agostino A. i wsp.: A mixture of bacterial mechanical lysates is more efficient than single strain lysate and of bacterial-derived soluble products for the induction of an activating phenotype in human dendritic cells. Immunol. Lett., 2011; 138 (1): 86–91
  3. Hojsak I., Snovak N., Abdović S. i wsp.: Lactobacillus GG in the prevention of gastrointestinal and respiratory tract infections in children who attend day care centers: a randomized,double blind, placebo controlled trial. Clinical Nutrition, DOI: 10.1016/j.clnu.2009.09.008 (Med. Prakt. Pediatr., 2010; 3: 74–78)

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej