Czy w diagnostyce zaburzeń odporności (humoralnej) przydatny jest proteinogram?

Przydatność elektroforezy białek surowicy (potocznie nazywanych proteinogramem) w rozpoznawaniu niedoborów odporności jest znikoma. Wprawdzie przypadkowo wykryte zmniejszenie stężenia frakcji γ-globulin może wskazywać na konieczność dalszej diagnostyki w kierunku hipogammaglobulinemii, jednak w praktyce polegamy głównie na selektywnym badaniu przeciwciał klasy IgA, IgM i IgG.

Badanie elektroforezy białek surowicy jest natomiast użyteczne w immunologii klinicznej u pacjentów podejrzanych o obecność paraprotein (gammapatii mono- lub poliklonalnych). Ich przyczyną mogą być: przewlekłe zapalne i infekcyjne choroby wątroby, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy i inne choroby tkanki łącznej oraz zakażenie HIV (AIDS), zakażenie wirusem Epsteina i Barr (EBV), a także choroby rozrostowe układu białokrwinkowego (chłoniaki i białaczki). Większość pediatrów rzadko ma do czynienia z takimi chorobami, a elektroforezę białek zazwyczaj wykonuje się w ramach badań pomocniczych już po ustaleniu rozpoznania.

W diagnostyce niedoborów odporności humoralnej sugeruję raczej oznaczenie stężenia immunoglobulin w surowicy. Warto podkreślić, że nie tylko zmniejszenie stężenia immunoglobulin ma wartość diagnostyczną. Zwiększone wartości IgG obserwuje się niekiedy w przebiegu gruźlicy, w przewlekłych zakażeniach ropnych oraz w toczniu i zakażeniu HIV. (2015)

Piśmiennictwo

1. Chapel H., Heaney M., Misbach S. i wsp.: Immunologia kliniczna. Lublin, Wydawnictwo Czelej, 2009
2. Feleszko W., Grzela K., Wójtowicz A.: Postępowanie z pacjentem z nawracającymi infekcjami układu oddechowego. Standardy Medyczne, 2009; 6: 10–17