Czy leczenie dzieci <3. roku życia z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego donosowymi GKS jest bezpieczne?

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (WZUŚ) ma duże tendencje do samowyleczenia, szczególnie jeśli występuje pierwszy raz. W związku z tym u dzieci spoza grup ryzyka zaleca się obserwację zmian w otoskopii przez 3 miesiące. Jeżeli po tym okresie nie nastąpi całkowity powrót do zdrowia, należy rozważyć leczenie operacyjne – drenaż wentylacyjny ucha środkowego. Jeśli rodzice oczekują innych metod leczenia i nie są przekonani co do proponowanego leczenia operacyjnego, pozostaje krótkoterminowe podawanie GKS donosowych.

W Polsce leki te są zarejestrowane do stosowania u dzieci >3. roku życia. Nie ma alternatywy farmakologicznej w leczeniu WZUŚ, gdyż w większości badań wykazano nieskuteczność innych preparatów (m.in. leków obkurczających błonę śluzową, przeciwhistaminowych, mukolityków). Nie znalazłem w piśmiennictwie opracowań porównujących działania niepożądane w różnych grupach wiekowych, które przemawiałyby na niekorzyść stosowania tych leków u dzieci ≤3. roku życia. W Stanach Zjednoczonych donosowe GKS są zarejestrowane u dzieci od 2. roku życia. Przeprowadzone w tej grupie wiekowej badania wykazały dużą skuteczność i bezpieczeństwo stosowania GKS w krótkoterminowym leczeniu WZUŚ.

Z drugiej strony, dostępne są też badania, które nie potwierdzają tak dużej skuteczności donosowych GKS.

Każdorazowo zastosowanie leku poza wskazaniami rejestracyjnymi należy dokładnie przedyskutować z rodzicami, wyjaśniając konieczność takiego leczenia, a także rozważyć wszystkie „za i przeciw”. Po uzyskaniu zgody rodziców na taką terapię można zastosować 4-tygodniowe leczenie donosowymi GKS. Skuteczność tych leków w terapii WZUŚ tłumaczy się przeciwobrzękowym działaniem w okolicy ujścia trąbki słuchowej, co może ułatwić powrót do stanu prawidłowego ucha środkowego, a tym samym może pozwolić uniknąć leczenia operacyjnego.

Piśmiennictwo

1. Bhargava R., Chakravarti A.: A double-blind randomized placebo-controlled trial of topical intranasal mometasone furoate nasal spray in children of adenoidal hypertrophy with otitis media with effusion. Am. J. Otolaryngol., 2014; 35 (6): 766–770
2. Chohan A., Lal A., Chohan K. i wsp.: Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials on the role of mometasone in adenoid hypertrophy in children. Int. J. Pediatr. Otorhinolaryngol., 2015; 79 (10): 1599–1608
3. Francis N.A., Cannings-John R., Waldron C.A. i wsp.: Oral steroids for resolution of otitis media with effusion in children (OSTRICH): a double-blinded, placebo-controlled randomised trial. Lancet, 2018; 392: 557–568
4. Simon F., Haggard M., Rosenfeld R.M. i wsp.: International consensus (ICON) on management of otitis media with effusion in children. Eur. Ann. Otorhinolaryngol. Head Neck Dis., 2018; 135 (1): S33–S39
5. Thomas C.L., Simpson S., Butler C.C., van der Voort J.H.: Oral or topical nasal steroids for hearing loss associated with otitis media with effusion in children Cochrane Database Syst. Rev., 2011; (5): CD001935; doi: 10.1002/14651858.CD001935.pub3.