U małych dzieci po przeziębieniu obserwuje się uporczywy katar, często z wydzieliną ropną. Czy jest to wskazanie do antybiotykoterapii? Jakie inne leczenie można zastosować?

01-01-2014
prof. dr hab. n. med. Elżbieta Hassmann-Poznańska
Klinika Otolaryngologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Powszechnie występujący infekcyjny nieżyt błony śluzowej nosa jest wywoływany przez wirusy. Początkowo pojawia się przejrzysta surowiczo-śluzowa wydzielina z nosa, która następnie przechodzi w śluzowo-ropną i utrzymuje się przez 5–7 dni, po czym powoli ustępuje. Wyniki stosowania antybiotykoterapii (u dorosłych i dzieci) z powodu utrzymywania się przez <10 dni ropnej wydzieliny z nosa opisali w metaanalizie Arroll i Kenealy. Wprawdzie antybiotyki wykazują niewielką przewagę w 5.–8. dniu leczenia, ale ich stosowanie jest związane z ryzykiem wystąpienia wielu działań niepożądanych. Ponadto u większości chorych dolegliwości ustępują samoistnie.

Uporczywy nieżyt nosa utrzymujący się przez >10 dni, bez cech poprawy lub nasilający się, może być podstawą do rozpoznania ostrego bakteryjnego zapalenia nosa i ZZP. Wprawdzie zakłada się bakteryjną etiologię tego zakażenia, ale w badaniach obejmujących zarówno dorosłych, jak i dzieci wykazano niewielki pozytywny wpływ antybiotykoterapii na jego przebieg. Efekt ten jest większy u chorych z cięższymi objawami. Zgodnie z wytycznymi AAP i EPOS, zaleca się ograniczenie antybiotykoterapii do ZZP o ciężkim przebiegu lub z towarzyszącą astmą.

Nie potwierdzono skuteczności większości leków stosowanych powszechnie w leczeniu objawowym (p. pyt.). Należy jednak podkreślić, że mimo uporczywego utrzymywania się, dolegliwości te zwykle mają łagodny przebieg i ustępują w miesiącach letnich. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

  1. Arroll B., Kenealy T.: Are antibiotics effective for acute purulent rhinitis? Systematic review and meta-analysis of placebo controlled randomized trials. BMJ, 2006; 333: 279–281
  2. Williams J.W., Aguilar C., Cornell J. i wsp.: Antibiotics for acute maxillary sinusitis. Cochrane Database Syst. Rev., 2003; (2): CD000243
  3. Rosenfeld R.M., Singer M., Jones S.: Systemic review of antimicrobial therapy in patients with acute rhinosinusitis. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2007; 137: S32–S45
  4. Wald E., Nash D., Eickhoff J.: Effectiveness of amoxicillin/clavulanate potassium in the treatment of acute bacterial sinusitis in children. Pediatrics, 2009; 124: 9–15
  5. American Academy of Pediatrics. Subcommittee on Management of Sinusitis and Committee on Quality Improvement: Clinical practice guideline: management of sinusitis. Pediatrics, 2001; 108: 798–808
  6. Fokkens W., Lund., Mullol J. i wsp.: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2012. Rhinology, 2012; supl. 23: 1–298

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej