Jakie są wskazania do wycięcia migdałka gardłowego i migdałków podniebiennych? W jakim wieku należy wykonywać te zabiegi?

Wskazania do wycięcia migdałka gardłowego (adenoidektomii) i migdałków podniebiennych (tonsylektomii) mogą wynikać z ich nadmiernego przerostu oraz nawracającego lub przewlekłego stanu zapalnego. Wskazania należy rozważać odrębnie w odniesieniu do obu rodzajów migdałków, chociaż czasem – zwłaszcza przy przeroście układu chłonnego – mogą istnieć wskazania do łącznego wykonania obu zabiegów (adenotonsylektomii).

Wskazania do usunięcia migdałka gardłowego z powodu jego przerostu to zaburzenie drożności nosa, zaburzenie oddychania w czasie snu, nosowanie zamknięte i wady zgryzu. Objawy te zwykle występują, gdy przerośnięty migdałek zamyka ponad 2/3 światła nozdrzy tylnych. Wskazania do adenoidektomii związane z chorobami zapalnymi obejmują: nawracające OZUŚ, nawracające WZUŚ oraz nawracające i przewlekłe ZZP.

Wskazanie do usunięcia migdałków podniebiennych z powodu ich przerostu stanowią: zaburzenia oddychania w czasie snu, zaburzenie mowy (mowa bełkotliwa), rzadziej zaburzenia połykania i oddychania. Wskazania do tonsylektomii związane z chorobami zapalnymi obejmują: nawracające anginy, przewlekłe zapalenie migdałków, nawracający ropień okołomigdałkowy, rzadko choroby ogólnoustrojowe związane z zakażeniem paciorkowcowym.

Nie określono wieku, w którym najkorzystniej wykonać zabieg. Przeprowadza się go, gdy istnieją takie wskazania. W przypadku adenoidektomii warto zaznaczyć, że migdałek gardłowy rzadko osiąga duże rozmiary przed ukończeniem 3. roku życia. Nie wykazano również pozytywnego wpływu na choroby zapalne uszu adenoidektomii wykonanej przed ukończeniem 4. roku życia.

Najczęstszą przyczyną zapalenia migdałków podniebiennych u dzieci <5. roku życia są zakażenia wirusowe; nie stanowią one wskazania do tonsylektomii. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Brietzke S.E., Brigger M.T.: Adenoidectomy outcomes in pediatric rhinosinusitis: a meta-analysis. Int. J. Pediatr. Otorhinolaryngol., 2008; 72: 1541–1545
2. Brietzke S.E., Gallagher D.: The effectiveness of tonsillectomy and adenoidectomy in the treatment of pediatric obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome: a meta-analysis. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2006; 134: 979–984
3. Burton M.J., Towler B., Glasziou P.: Tonsillectomy versus non-surgical treatment for chronic/recurrent acute tonsillitis. Cochrane Database Syst. Rev., 1999; (3): CD001802
4. Darrow D.H., Siemens C.: Indications for tonsillectomy and adenoidectomy. Laryngoscope, 2002; 112: 6–10
5. Gates G.A., Avery C.A., Prihoda T.J., Cooper J.C.: Effectiveness of adenoidectomy and tympanostomy tubes in the treatment of chronic otitis media with effusion. N. Engl. J. Med., 1987; 317: 1444–1451
6. Hammarén-Malmi S., Saxen H., Tarkkanen J., Mattila P.S.: Adenoidectomy dose not significantly reduce the incidence of otitis media in conjunction with the insertion of tympanostomy tubes in children who are younger than 4 years: a randomized trial. Pediatrics, 2005; 116: 185–189
7. Leser J.D., Derkay C.S.: Pediatric sinusitis: when do we operate? Curr. Opin. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2005; 13: 60–66
8. Mattila P.S., Joki-Erkkilä V-P., Kilpi T. i wsp.: Prevention of otitis media by adenoidectomy in children younger than 2 years. Arch. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2003; 129: 163–168
9. Paradise J.L., Bluestone C.D., Colbron D.K. i wsp.: Tonsillectomy and adenoidectomy for recurrent throat infection in moderately affected children. Pediatrics, 2002; 110: 7–15
10. Paradise J.L., Bluestone C.D., Rogers K.D. i wsp.: Efficacy of adenoidectomy for recurrent otitis media in children previously treated with tympanostomy – tube placement. Results of parallel randomized and nonrandomized trials. JAMA, 1990; 18: 2066–2073
11. Rosenfeld R.M.: Surgical prevention of otitis media. Vaccine, 2001; 19: 134–139