Jak postępować w otyłości rodzinnej?

W wielu badaniach wykazano, że otyłość u dzieci ma związek z otyłością u ich rodziców. Rodzice najdłużej przebywają ze swoimi dziećmi, dlatego mają największy wpływ na ich nawyki żywieniowe, sposób spędzania wolnego czasu, aktywność fizyczną, edukację i wychowanie. W rodzinach otyłych rodziców dzieci szukają w spożywaniu pokarmów zaspokojenia potrzeb miłości, akceptacji i kompensacji doznanych niepowodzeń, matki zaś otyłych dzieci sprawują nad dziećmi nadmierną kontrolę i są nadopiekuńcze. Rola ojca w rozwoju otyłości u dzieci, chociaż drugorzędna, może polegać na nieprawidłowej organizacji wolnego czasu dla całej rodziny, wpływie na aktywność fizyczną dzieci, zbyt surowym wychowywaniu dzieci i przez to rozwijaniu otyłości w mechanizmie kompensacyjnym, wreszcie traktowaniu jedzenia jako elementu wychowawczego (nagroda lub kara). Dzieci rodziców otyłych lub z nadwagą preferują siedzący tryb życia, częściej spożywają pokarmy bardzo kaloryczne, spędzają więcej czasu przed telewizorem i komputerem. Rodziny otyłe charakteryzują swoiste relacje, ze szczególną dbałością o zewnętrzną fasadową stronę życia rodzinnego. Cechuje je oporność na wszelkie zmiany, zwłaszcza gdy musiałoby im towarzyszyć upublicznienie swych uczuć negatywnych. Członkowie takich rodzin mają silne uczucie więzi międzypokoleniowej i wzajemnej lojalności, która może nawet skrajnie wyrażać się podobnym stylem życia, odżywiania się, podobieństwem stosunku do własnego ciała oraz podobieństwem objawów. Ten związek zależności dziecko–rodzice może być przyczyną trudności w nawiązywaniu kontaktów społecznych z rówieśnikami. Z drugiej strony zmniejszenie masy ciała przez dziecko może stanowić przejaw separacji i braku lojalności w stosunku do rodziców. Może to być stresujące zarówno dla rodzica, jak i dziecka. Członkowie rodzin otyłych często nie potrafią radzić sobie ze stresem, przyjmują postawę wycofującą się, a nie aktywną w starciu z trudnościami życiowymi. Jedzenie stanowi rodzaj katalizatora tłumionych negatywnych emocji i umożliwia skuteczne ich wyładowanie. Z tego powodu rodzinami obarczonymi otyłością powinien się opiekować zespół złożony z doświadczonych lekarzy, psychologów, dietetyków i fizjoterapeutów. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Tamayo T., Christian H., Rathmann W.: Impact of early psychosocial factors (childhood socioeconomic factors and adversities) on future risk of type 2 diabetes, metabolic disturbances and obesity: a systematic review. BMC Public Health, 2010; 10: 525–532
2. Hingle M.D., O’Connor T.M., Dave J.M., Baranowski T.: Parental involvement in interventions to improve child dietary intake: a systematic review. Prev. Med., 2010; 51: 103–111