Jakie insuliny stosuje się w bolusach? Jakimi kryteriami się kierować przy ich wyborze?

W bolusach doposiłkowych stosuje się dwa rodzaje insulin: insuliny ludzkie krótko działające (Actrapid, Gensulin R, Humulin R, Insuman Rapid, Polhumin R) oraz szybko działające analogi insuliny ludzkiej (Aspart, Glulizyna, Lispro). Wymienione typy insulin różnią się czasem działania – insuliny ludzkie zaczynają działać dopiero około 30 minut po wstrzyknięciu, szczyt ich działania pojawia się 1,5–3 h po wstrzyknięciu, a okres działania wynosi 6–8 h. Dla insulin analogowych wymienione czasy wynoszą odpowiednio: 5–15 min, 1–2 h oraz 3–5 h. Zastosowanie insulin ludzkich w modelu leczenia uwzględniającym powolny początek działania wymusza wprowadzenie około 30-minutowego odstępu między wstrzyknięciem insuliny a posiłkiem oraz utrzymanie sztywnego rytmu dnia w zakresie pór spożywania posiłków ze stałymi dawkami insulin. Około 3 godziny po każdym wstrzyknięciu należy konieczne spożyć dodatkowy posiłek. Zaletą insulinoterapii z użyciem analogów szybko działających jest odejście od sztywnego rytmu dnia na rzecz swobodnego planowania liczby i pór spożywania posiłków z dostosowaniem dawki insuliny do aktualnych zajęć, w tym wysiłku fizycznego. Analogi szybko działające można podawać tuż przed posiłkiem, a u małych dzieci nawet w jego trakcie lub bezpośrednio po nim. Terapia z użyciem analogów szybko działających zmniejsza ryzyko hipoglikemii przy równocześnie mniejszym narażeniu pacjenta na wystąpienie hiperglikemii poposiłkowej. Z uwagi na profil działania analogi szybko działające stanowią metodę pierwszego wyboru w ciągłym podskórnym wlewie insuliny za pomocą osobistych pomp insulinowych oraz w wielokrotnych wstrzyknięciach insuliny u pacjentów uprawiających sport i osób o zmiennym trybie życia. Dłuższy czas działania insuliny ludzkiej sprawia, że znajduje ona zastosowanie u pacjentów z gastroparezą, u pacjentów, którzy nie akceptują wielokrotnych wstrzyknięć insuliny w ciągu dnia (młodzież nieakceptująca swojej choroby, ukrywająca fakt choroby przed kolegami w szkole), w rodzinach, w których nie można przeprowadzić skutecznej edukacji (brak zaangażowania pacjenta lub opiekunów prawnych, ciężka choroba przewlekła), a także ze względów ekonomicznych. Insulinę ludzką można również zastosować do posiłku wysokokalorycznego z dużą zawartością białka i tłuszczu. (2016)

Piśmiennictwo

1. Wierusz-Wysocka B.: Leczenie cukrzycy typu 1. (W:) Sieradzki J., Wierusz-Wysocka B. (red.): Cukrzyca typu 1 u osób dorosłych. Termedia, 2012: 99–128
2. Jarosz-Chobot P., Deja G.: Terapia insulinowa – metody insulinoterapii. (W:) Otto-Buczkowska E. (red.): Cukrzyca typu 1. Wrocław, Cornetis, 2006: 93–100
3. Sieradzki J.: Leczenie insuliną cukrzycy typu 1. (W:) Sieradzki J. (red.): Cukrzyca Tom 1. Via Medica, 2015: 370–391