Czy przebycie niektórych chorób zakaźnych zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy?

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czy przebycie niektórych chorób zakaźnych zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy? Czy szczepienia przeciwko niektórym chorobom zakaźnym mogą zapobiec cukrzycy?

Odpowiedź

Cukrzyca typu 1 jest chorobą o wieloczynnikowej etiologii, a na predyspozycję genetyczną nakładają się czynniki środowiskowe. Zwykle czynnik zapoczątkowujący zjawisko autoagresji nie jest znany, gdyż niszczenie komórek ß postępuje stopniowo i może trwać kilka lat. W tym okresie, zwanym okresem przedcukrzycowym, stopniowo zmniejsza się ilość insuliny endogennej, ale objawy choroby pojawiają się dopiero po zniszczeniu około 80–90% komórek ß. Wiadomo, że zachorowania na cukrzycę typu 1 zależą od sezonu – częściej występują w okresie jesienno-zimowo-wiosennym. Często objawy choroby rozwijają się w trakcie infekcji lub po jej ustąpieniu, co może sugerować nasilenie destrukcji komórek ß w czasie zakażenia. Dane z piśmiennictwa potwierdzają znaczenie infekcji o etiologii enterowirusowej w patogenezie cukrzycy typu 1 – u osób, które zachorowały na cukrzycę, wykryto obecność enterowirusów w wyspach Langerhansa. Metaanaliza 24 badań obserwacyjnych, którymi objęto 4448 pacjentów, wykazała istotną statystycznie zależność pomiędzy zakażeniem o etiologii enterowirusowej, potwierdzonym metodami molekularnymi, a rozwojem autoagresji i zachorowaniem na cukrzycę typu 1. Wśród innych wirusów wymienia się zakażenie cytomegalowirusem lub zachorowanie na różyczkę wrodzoną. Niestety aktualnie nie ma szczepionek, które mogłyby uchronić pacjentów przed zachorowaniem na cukrzycę. (2016)

Piśmiennictwo

1. Brink S., Joel D., Laffel L. i wsp.: A Consensus Statement from the International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes: Sick day management in children and adolescents with diabetes. Pediatric Diabetes, 2014; 15 (supl. 20): 193–202
2. Craig M.E., Jefferies C., Dabelea D. i wsp.: Definition, epidemiology, and classification of diabetes in children and adolescents. Pediatric Diabetes, 2014; 15 (supl. 20): 4–17
3. Yeung G., Rawlinson W.D., Craig M.E.: Enterovirus infection and type 1 diabetes mellitus – a systematic review of molecular studies. BMJ, 2011; 342: d35