Jakie są różnice w stężeniu glukozy na czczo i po posiłku oraz we krwi włośniczkowej (mierzonej glukometrem) i we krwi żylnej?

Stężenia glukozy w osoczu i pełnej krwi można wyliczyć ze wzoru:

glukoza w osoczu = 1,12 × glukoza w pełnej krwi

Różnice w zawartości wody sprawiają, że stężenie glukozy w pełnej krwi jest o 10–15% mniejsze od stężenia w osoczu odwirowanym z tej samej próbki krwi. Ponadto stężenie glukozy we krwi włośniczkowej jest na czczo średnio o 5% większe niż we krwi żylnej, a po posiłku ta różnica zwiększa się do 10–15%. Wynika to z fizjologicznej różnicy w stężeniu glukozy we krwi żylnej i tętniczej.

Dla celów diagnostycznych – badań przesiewowych i rozpoznawania cukrzycy oraz stanów przedcukrzycowych – stężenie glukozy należy oznaczać w osoczu krwi żylnej.

W ramach samokontroli pacjenci mogą oznaczać glikemię za pomocą pasków testowych i glukometrów, które spełniają wymogi normy ISO 15197:2013. W samokontroli glikemii zaleca się stosowanie wyłącznie glukometrów podających stężenie glukozy w osoczu. Dopuszczalna wielkość błędu (tzn. różnicy między oznaczeniem na glukometrze a oznaczeniem laboratoryjnym) według zaleceń PTD powinna wynosić <15% przy glikemii >100 mg/dl i nie więcej niż 15 mg/dl dla mniejszej glikemii. (marzec 2014 aktualizacja)   

Piśmiennictwo

1. Czech A., Tatoń J.: Samokontrola – informacje edukacyjne i techniczne o gleukometrach i glukometrii. W: Czech A., Tatoń J.: Cukrzyca. Katowice, Elamed, 2009: 113–122
2. Hellman R.: Niedokładności w pomiarach stężenia glukozy za pomocą glukometrów. Diabetologia po Dyplomie, 2012; 9: 40–45
3. Solnica B.: Badania laboratoryjne. Oznaczanie stężenia glukozy we krwi. Kraków, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2011: 5 (www.mp.pl)
4. Zielonka K., Borowiak-Zielińska E., Jarosz-Chobot P.: Niedokładności w pomiarach stężenia glukozy na glukometrach w warunkach samokontroli. Lekarz, 2009; 9: 40–45