Jak leczyć dziecko >3. roku życia z odpływem pęcherzowo-moczowodowym II stopnia (w CUM), u którego obserwuje się popuszczanie moczu w dzień? U dziecka nie stwierdzono zakażenia układu moczowego.

Popuszczanie moczu w dzień u dziecka w tym wieku z rozpoznanym OPM II stopnia wskazuje na konieczność wykonania badania urodynamicznego i rozpoznania przyczyny tego objawu. Postępowanie takie jest tym bardziej uzasadnione, że w przypadku współistnienia obu nieprawidłowości trudno jest je rozpatrywać odrębnie. Zaburzenia czynności pęcherza moczowego mogą się przyczynić do powstania OPM, dlatego wymagają odpowiedniego leczenia. Nadczynne skurcze wypieracza podczas fazy gromadzenia moczu prowadzą do parć naglących oraz nietrzymania moczu wskutek parcia. Dziecko, próbując utrzymać mocz podczas ich występowania, zwiększa napięcie zwieracza zewnętrznego cewki moczowej, co może skutkować powstaniem czynnościowej przeszkody podpęcherzowej i poprzez zwiększenie ciśnienia w pęcherzu „przełamać” opór „zastawki” pęcherzowo-moczowodowej, doprowadzając do OPM lub nasilając obecny OPM. Leczenie polega na eliminacji mimowolnych skurczów wypieracza poprzez zastosowanie leków antycholinergicznych (np. oksybutyniny), które zmniejszają częstość niekontrolowanego oddawania moczu, zwiększając tym samym czynnościową pojemność pęcherza moczowego. Oksybutynina jest zarejestrowana w Polsce do stosowania u dzieci >5. roku życia w początkowej dawce 2 razy 2,5 mg. Istotnym postępowaniem wspomagającym u takich dzieci jest także podawanie płynów (odpowiednich i w odpowiedniej ilości) oraz normalizacja wypróżnień (unikanie zaparć). Zgodnie z klasyfikacją EAU, takie dziecko należy zakwalifikować do grupy średniego ryzyka, tzn. z OPM niskiego stopnia i objawami LUTD. U pacjentów z tej grupy priorytetowe znaczenie ma leczenie LUTD. Dzieci te wymagają leczenia i obserwacji zarówno pod kątem objawów ZUM, jak i LUTD. Z poczynionych obserwacji wynika bowiem, że nawroty ZUM dotyczą co 3. dziecka z LUTD i tylko co 5. dziecka bez LUTD. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Skobejko-Włodarska L.: Nieneurogenne zaburzenia czynności dolnych dróg moczowych. Pol. Merk. Lek., 2008; 24 (supl. 4): 131–137
2. Starownik R., Bar K.: Badanie urodynamiczne. Klinika – urologia. Lekarz, 2007; 6: 71–78
3. Tekgul S., Riedmiller H., Hoebeke P. i wsp.: EAU guidelines on vesicoureteral reflux in children. European Urol., 2012; 62: 534–554