Jak postępować z dzieckiem, u którego stwierdzono dużą różnicę wielkości nerek?

22-06-2016
dr n. med. Anna Moczulska
Klinika Nefrologii Dziecięcej UJ CM w Krakowie

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czy stwierdzoną w badaniu USG różnicę w wielkości nerek przekraczającą 10% należy uznać za istotną (u rocznej dziewczynki nerka prawa – 53 mm, lewa – 61 mm). W badaniu moczu nie stwierdzono nieprawidłowości. Badania wykonano z powodu zahamowania przyrostu masy ciała (początkowo masa ciała na poziomie 75. centyla, następnie 25.–50., a obecnie 10. centyla). Czy dziecko wymaga diagnostyki nefrologicznej?

Odpowiedź

Istotna różnica wielkości nerek wynosi >10% ich długości, co u dorosłych odpowiada około 1 cm. Długość nerki należy odnieść do wzrostu/długości ciała dziecka (pełna wersja artykułu źródłowego dostępna na stronie internetowej www.ajronline.org/doi/pdf/10.2214/ajr.145.3.611).

Po stwierdzeniu różnicy wielkości nerek w badaniu USG należy przeprowadzić dalszą diagnostykę w celu wyjaśnienia przyczyny takiego stanu. W przypadku braku wcześniejszych badań trudno ocenić, czy obserwowana różnica powstała w trakcie rozwoju embrionalnego nerek (dysplazja, hipoplazja), czy jest stanem nabytym (blizny pozapalne, uszkodzenie nerek wtórne do odpływu pęcherzowo-moczowodowego czy zastoju moczu). Ważne, aby oceny całego układu moczowego w USG dokonać zarówno przy wypełnionym, jak i pustym pęcherzu moczowym. Około godzinę przed wykonaniem badania dziecko należy napoić.

Ponieważ niesymetryczna budowa nerek może być spowodowana nieprawidłowościami naczyń nerkowych (zwężenie tętnicy nerkowej, dodatkowe tętnice), należy dodatkowo wykonać badanie dopplerowskie tętnic nerkowych w celu oceny przebiegu naczyń i spektrum przepływu.

W przypadku całkowitego lub częściowego zdwojenia układu kielichowo-miedniczkowego (UKM) nerka zwykle jest dłuższa od nerki prawidłowej i może być ułożona w niepełnej rotacji. Zdwojeniu UKM może towarzyszyć odpływ pęcherzowo-moczowodowy lub ureterocele dodatkowego moczowodu ektopowo uchodzącego do pęcherza. Jeżeli w USG nie stwierdza się poszerzenia dróg moczowych, zmian echogeniczności i struktury nerek ani nieprawidłowości unaczynienia nerek, a u dziecka nie występują zakażenia układu moczowego (ZUM), zaleca się jedynie okresową kontrolę – badanie ogólne moczu oraz pomiar ciśnienia tętniczego.

W przypadku zaburzeń wzrastania u dzieci należy między innymi wykluczyć dysfunkcję nerek czy ZUM. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości budowy lub funkcji nerek, nawracających ZUM lub nadciśnienia tętniczego dziecko trzeba objąć opieką nefrologiczną.

Piśmiennictwo

  1. Han B.K., Babcock D.S.: Sonographic measurements an appearance of normal kidneys in children. AJR, 1985, 145: 611–616
  2. Gordon I., De Bruyn R.: Diagnostic Imaging. [W:] Barrat T.M., Avner E.D., Harmon W. (eds): Pediatric Nephrology. Lippincott Williams Wilkins, Baltimore 1999: 377
  3. Traubici J., Lim R.: Imaging the pediatric urinary tract. [W:] Gaery D.F., Schaefer F.: Comprehensive Pediatric Nephrology. Mosby Elsevier 2008: 1–38

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej