Jakie są aktualne zalecenia dotyczące ogólnego leczenia glomerulopatii u dzieci?

Leczenie chorób kłębuszków nerkowych (glomerulopatii) u dzieci powinno się prowadzić wyłącznie w ośrodku nefrologii dziecięcej. Poza obowiązującymi zaleceniami postępowania w idiopatycznym zespole nerczycowym u dzieci, opracowanymi w 2015 roku przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD), przyczynowe leczenie farmakologiczne kłębuszkowego zapalenia nerek (KZN) ustala się bardzo indywidualnie, w zależności od wielu czynników, takich jak: rodzaj stwierdzonego w badaniu histologicznym KZN, dynamika przebiegu choroby, choroby współistniejące, wiek oraz sytuacja społeczno-ekonomiczna dziecka i jego rodziny.

W leczeniu glomerulopatii stosuje się:

• glikokortykosteroidy (GKS) – w postaci doustnej lub dożylnej (w szerokim zakresie dawek i schematów)

• leki cytotoksyczne (np. cyklofosfamid, chlorambucyl) – choć nadal mają istotne miejsce w terapii, to wskazania do ich zastosowania u dzieci są coraz bardziej ograniczane

• leki immunosupresyjne (np. cyklosporyna A, takrolimus, mykofenolan mofetylu)

• leki immunomodulujące (np. lewamizol) – aktualnie w Polsce niedostępne

• preparaty biologiczne zawierające przeciwciała monoklonalne – w ostatnim czasie zaczynają zdobywać coraz istotniejsze miejsce w nefrologii dziecięcej. Praktyczne zastosowanie u dzieci znalazł już rituksymab zarejestrowany w ziarniniakowatości z zapaleniem naczyń i mikroskopowym zapaleniu naczyń, natomiast ze wskazań pozarejestracyjnych podawany jest w leczeniu steroidozależnego i steroidoopornego idiopatycznego zespołu nerczycowego.

W przypadku KZN, w którym przyczyną choroby są krążące przeciwciała lub kompleksy immunologiczne (np. gwałtownie postępujące KZN), można rozważyć kilka sesji terapeutycznej wymiany osocza. Stosuje się także leki działające nefroprotekcyjnie na kłębuszki nerkowe, które zmniejszają białkomocz poprzez zmniejszenie ciśnienia filtracyjnego – inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) lub antagoniści receptora angiotensyny (ARB).

W leczeniu glomerulopatii ważne jest również postępowanie objawowe, m.in.:

• leczenie obrzęków (diuretyki o różnym punkcie uchwytu)

• leczenie zaburzeń lipidowych (statyny)

• profilaktyka i leczenie powikłań zatorowozakrzepowych (heparyna drobnocząsteczkowa, kwas acetylosalicylowy)

• profilaktyka zaburzeń kostnych (m.in. wit. D lub jej aktywne metabolity)

• profilaktyka i intensywne leczenie wszelkich stanów zapalnych i zakażeń.

Piśmiennictwo

1. Moczulska A.: Pierwotne i wtórne glomerulopatie wieku dziecięcego. (W:) Pietrzyk J.J., Kwinta P. (red.): Pediatria. Tom 2. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018: 51–59
2. Mazanowska O., Zielińska D., Makulska I., Hałoń A.: Glomerulopatie pierwotne wieku młodzieńczego. Standardy Medyczne Pediatria, 2016; 13: 691–698
3. Ziółkowska H., Bałasz-Chmielewska I., Grenda R. i wsp.: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zespołem nerczycowym. Forum Nefrologiczne, 2015; 8 (4): 238–256