Jak często zdrowe niemowlę oddaje mocz?

09-01-2018
dr n. med. Monika Miklaszewska
Klinika Nefrologii Dziecięcej i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie

Pytanie nadesłane do redakcji

Zdrowe 2-miesięczne niemowlę (urodzone w 39. tygodniu ciąży, z masą ciała 3420 g), karmione mlekiem matki w dzień co 1,5–2 godziny i z 6–8-godzinną nocną przerwą, prawidłowo przybierające na wadze i prawidłowo oddające mocz i stolec w ciągu dnia, po przerwie nocnej wynoszącej ok. 10 godzin ma suchą pieluszkę. Czy należy wybudzać je częściej do karmienia w nocy z uwagi na brak diurezy w trakcie snu dziecka, czy taki stan można uznać za fizjologiczny?

Odpowiedź

Prawidłowa czynność pęcherza u zdrowego noworodka i niemowlęcia charakteryzuje się częstymi mikcjami, o różnej objętości, brakiem całkowitego opróżnienia pęcherza po oddaniu moczu oraz sporadycznym występowaniem mikcji podczas snu.1

Zdrowe niemowlę wg różnych źródeł oddaje mocz 10–30 razy na dobę (średnio 12–15) lub jeden raz na godzinę, ale głównie w okresie czuwania; w czasie snu ta częstość zmniejsza się ze względu na brak dostarczanych płynów.1

W długoterminowych obserwacjach niemowląt stwierdzono, że 76% niemowląt w 3. miesiącu życia budzi się ze snu lub wykazuje oznaki niepokoju i pobudzenia podczas mikcji, natomiast w 6. miesiącu życia ten odsetek wynosi 90%. Wyniki uzyskane w licznych badaniach dotyczących oddawania moczu w czasie snu przez noworodki i niemowlęta potwierdzają, że wraz z wiekiem rośnie odsetek niemowląt budzących się ze snu lub wykazujących niepokój w czasie oddawania moczu, co wskazuje na związek tego zjawiska z dojrzewaniem odruchu korowego mikcji.1,2 Zdrowe niemowlę w wieku 2 miesięcy potrafi już zagęszczać mocz nawet do 600–800 mOsm/kg H2O, co z dużym marginesem bezpieczeństwa pozwala mu przespać 6–8 godzin bez przyjmowania dodatkowych porcji płynów i ryzyka odwodnienia.3 Zatem można uznać, że opisana przez Czytelnika sytuacja mieści się w normie.

Jednak w każdej sytuacji budzącej wątpliwości warto ocenić, czy nie dochodzi do zaburzeń mikcji. W wywiadzie należy zapytać o wynik prenatalnego badania USG oceniającego nerki i układ moczowy. Można rozważyć wykonanie badania USG jamy brzusznej i układu moczowego u dziecka wraz z oceną moczu ogólnie i stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Jeżeli powyższe podstawowe badania są prawidłowe, dalsza diagnostyka jest zbędna.

Oczywiście każdy pediatra musi pamiętać o neurogennych i nieneurogennych (czynnościowych) zaburzeniach pęcherza moczowego, które mogą się ujawniać w różnym wieku dziecka. W sytuacji pojawienia się nieprawidłowości w oddawaniu moczu w wieku późniejszym należy rozważyć wykonanie badań oceniających budowę i czynność dolnych dróg moczowych (takich jak: cystouretrografia mikcyjna, urodynamika, urolflowmetria), lecz są to już badania zlecane i oceniane przez nefrologa lub urologa dziecięcego.

Piśmiennictwo

  1. Skobejko-Włodarska L.: Co wiemy o czynności pęcherza u noworodków i niemowląt? Urologia Polska, 2007; 60: 1 
  2. Holmdahl G., Hansson E., Hansson M. i wsp.: Four-hour voiding observation. J. Urol., 1996; 156: 1809–1812
  3. Modi N.: Renal function, fluid and electrolyte balance and neonatal renal disease. [W:] Rennie J.M., Roberton N.R.C. (red.): 3-rd ed. Textbook of Neonatology. Churchill Livingstone, Edinburgh. 1999: 1009–1036

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej