Kiedy dziecko jest na tyle dojrzałe psychoruchowo, żeby podjąć decyzję o odpieluchowaniu?

Moment odpieluchowania dziecka jest kwestią bardzo indywidualną, zależną od wielu czynników. Niektóre dzieci osiągają gotowość bardzo wcześnie – nawet już około 12. miesiąca życia – u innych zdrowych dzieci może to trwać nawet do 36. miesiąca życia i dłużej. Jeszcze trudniej jest przewidzieć moment gotowości w przypadku pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi czy neurorozwojowymi.

Część dzieci podejmuje tę decyzję samodzielnie na wczesnymi etapie rozwoju, np. obserwując trening czystości starszego rodzeństwa, inne mogą nie zgłaszać potrzeb fizjologicznych samodzielnie pomimo adekwatnego poziomu rozwoju. Gotowość do treningu czystości zależy od rozwoju układu nerwowego (stopień mielinizacji), temperamentu dziecka, a także poziomu dotychczas zapewnianej w tym względzie wygody. Opiekun decydując się na próbę treningu, powinien zwrócić uwagę, czy dziecko:

• rejestruje moment oddawania moczu/defekacji (np. zatrzymuje się w czasie zabawy, szuka odpowiedniego miejsca)

• jest w stanie powstrzymać oddanie moczu/stolca choć przez moment

• osiągnęło sprawność pozwalającą na swobodne siadanie na nocniku (dzieci z opóźnieniem rozwoju psychoruchowego mogą znacznie później osiągnąć tę umiejętność)

• jest ciekawe, co dzieje się w toalecie, np. zagląda z zainteresowaniem do pomieszczenia, kiedy udaje się tam osoba starsza, z zaciekawieniem ogląda książeczki o tej tematyce.

Na poziom gotowości dziecka wpływa także jego otoczenie. Jeśli rodzice biernie czekają, aby dziecko wyraziło swoją gotowość do użytkowania nocnika, nie poruszają tego tematu, zakładają nawet starszemu dziecku bardzo chłonne pieluszki, nie umożliwiając mu pobiegania w bieliźnie lub bez niej, to część dzieci o żywym temperamencie może nie zainteresować się odpieluchowywaniem do momentu pójścia do przedszkola. Wieloletnie obserwacje wskazują, że wraz z odejściem od pieluch tetrowych i upowszechnieniem się chłonnych pieluch jednorazowych opóźnia się średni wiek ukończenia treningu czystości.