Jak postępować z niemowlęciem ze sklejonymi wargami sromowymi? Czy i kiedy należy je skierować do chirurga lub ginekologa?

Sklejenie warg sromowych mniejszych u dziewczynek (również niemowląt) można leczyć w sposób zachowawczy lub zabiegowy.

Postępowanie zachowawcze, którego podstawą jest miejscowe stosowanie estrogenów, preferuje się w przypadku zrostu bezobjawowego. Skuteczność takiego leczenia ocenia się na 50–88%. W większości przypadków do resorpcji zrostu dochodzi po 2–4 tygodniach miejscowego stosowania estrogenów (1–3 razy/24 h). Leczenie można przedłużyć do 8–12 tygodni, jednak istotnym ograniczeniem takiego postępowania jest wystąpienie działań niepożądanych (np. powiększenie gruczołów piersiowych, krwawienie z dróg rodnych). Alternatywną metodą leczenia zachowawczego jest miejscowe stosowanie GKS. W retrospektywnym badaniu porównującym skuteczność obu metod wykazano, że po zastosowaniu betametazonu szybciej obserwuje się ustępowanie zrostów, a nawroty i skutki uboczne występują rzadziej. Ostateczne potwierdzenie skuteczności takiego postępowania wymaga jednak przeprowadzenia dalszych badań z randomizacją i grupą kontrolną, obejmujących większą liczbę pacjentów.

W przypadku zrostu z objawami klinicznymi można wprawdzie podjąć próbę leczenia zachowawczego, trzeba jednak pamiętać, że ręczne rozdzielenie zrostu daje efekt od razu, co pozwala na szybkie ustąpienie objawów klinicznych. Ręczne rozdzielenie warg sromowych wykonuje się także, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanego efektu. Zabieg wymaga jedynie miejscowego znieczulenia (lidokaina w żelu, krem EMLA) i można go wykonać w warunkach ambulatoryjnych. Miejscowe stosowanie estrogenów po rozklejeniu warg zapobiega nawrotom.

Leczenie chirurgiczne zaleca się w przypadku zrostów trwałych, utrzymujących się mimo zaawansowanego stanu pokwitania. Takie postępowanie wymaga hospitalizacji i znieczulenia ogólnego.

Leczenie zachowawcze może prowadzić lekarz pierwszego kontaktu (rodzinny, pediatra lub ginekolog). Ścisła kontrola i regularne badania są konieczne do oceny efektu leczenia i monitorowania działania niepożądanego estrogenów lub GKS.

Leczenie zabiegowe zwykle prowadzi ginekolog lub chirurg, choć samo rozklejenie warg można przeprowadzić w gabinecie pediatrycznym. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Schroeder B.: Pro-conservative management for asymptomatic labial adhesion in the prepubertal child. J. Pediatr. Adolesc. Gynecol., 2000; 13: 184–185
2. Mayoglou L., Dulabon L., Martin-Alguacil N. i wsp.: Success of treatment modalities for labial fusion: a retrospective evaluation of topical and surgical treatments. J. Pediatr. Adolesc. Gynecol., 2009; 22 (4): 247–250
3. Rzepka-Górska I., Gawrońska M., Wilczyńska E.: Sympozjum Ginekologii Dziecięcej. Łódź, 24–25 maja 1985: 242–245