Zgodnie z aktualnymi wytycznymi, w moczeniu nocnym u dzieci stosuje się desmopresynę. Niekiedy jednak rodzice moczących się dzieci pytają o inne (tanie) leki, które w ich opinii były skuteczne, sprawdzone u starszych dzieci lub u nich samych (m.in. imipramina, amitryptylina i oksybutynina [Ditropan]). Jak rzetelnie uzasadnić rodzicom decyzję o ich niezalecaniu?

Moczenie nocne u dzieci nie jest zjawiskiem jednorodnym. Rozróżniamy kilka przyczyn tego zaburzenia i to od nich zależy wybór metody leczenia, w tym także farmakologicznego.

Desmopresyna jest analogiem hormonu antydiuretycznego i należy ją stosować w bardzo precyzyjnie określonych sytuacjach klinicznych. Wskazaniem do podania tego leku jest poliuria nocna wynikająca z zaburzonej dystrybucji wazopresyny. Obecnie nie ma innych leków o takim działaniu.

Jeżeli natomiast przyczyną moczenia nocnego jest nocna nadreaktywność wypieracza pęcherza moczowego, to zastosowanie znajdują leki przeciwcholinergiczne, takie jak oksybutynina (dopuszczona u dzieci >5. rż.) lub  wybiórcze cholinolityki, jak solifenacyna i tolterodyna (niestety nie zostały zarejestrowane do stosowania u dzieci). Leki te, redukując niepohamowane skurcze wypieracza, zwiększają czynnościową pojemność pęcherza moczowego. Terapię preparatami przeciwcholinergicznymi należy poprzedzić badaniem urodynamicznym, a w czasie jej trwania trzeba systematycznie kontrolować zaleganie moczu po mikcji.

W przeszłości w leczeniu moczenia nocnego stosowano również trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, takie jak imipramina i amitryptylina. Prawdopodobnie mechanizm skutecznego działania tych leków opierał się na ich działaniu przeciwcholinergicznym. Ze względu na wywoływane działania niepożądane obecnie leki te nie znajdują zastosowania w leczeniu moczenia nocnego, a od 2007 roku imipramina jest niedostępna w Polsce (wycofana z obrotu ze względu na dużą kardiotoksyczność).

Pragnę jeszcze raz mocno podkreślić, że przed rozpoczęciem leczenia moczenia nocnego należy koniecznie ustalić przyczynę tego zjawiska. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Van de Walle J., Rittig S., Bauer S. i wsp.: Practical consensus guidelines 1. for the management of enuresis. Eur. J. Pediatr., 2012; 171 (4)
2. Nunes V.D., O’Flynn N., Evans J., Sawyer L.: Management of bedwetting in children and young people: summary of NICE guidance. BJM, 2010; 341: c5399
3. Wytyczne postępowania diagnostycznego i terapeutycznego z dzieckiem moczącym się w nocy. Zalecenia Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej, powołanej przez Ministra Zdrowia RP, oraz Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej. Med. Prakt. Pediatr. 5/2012, s. 40