Jaki wpływ na nerki ma nadmiar fluoru?

Fluorki są fizjologicznymi składnikami płynów ustrojowych i tkanek, w tym kości i zębów. Obecnie stosuje się je w profilaktyce próchnicy (fluoryzacja) w postaci kropli lub tabletek do ssania albo w paście do zębów z fluorem. W przypadku przedawkowania mogą się pojawić ból żołądka, wymioty, biegunka, ślinotok, omdlenia, podniecenie i drżenie mięśni. Powikłaniem przewlekłego zatrucia fluorem jest fluoroza przebiegająca z osłabieniem, niedokrwistością, zmniejszeniem masy ciała, łamliwością kości i zaczerwienieniem skóry. Toksyczny wpływ fluoru na nerki i wątrobę przy przewlekłym podawaniu fluoru (w dawce NaF 15 mg/l lub 600 ppm [parts per million]) wykazano w doświadczeniach na zwierzętach – obserwowano zmniejszenie aktywności układu antyoksydacyjnego z uszkodzeniem nabłonka cewek nerkowych i zanikiem kłębuszków nerkowych, a także zwiększenie stężenia kreatyniny i mocznika w surowicy. W homogenacie nerki stwierdzano zmniejszone stężenie glutationu oraz aktywność S-transferazy glutationowej. Doświadczalnie wykazano też, że ochronne działanie zmniejszające toksyczny wpływ fluorku sodu na nerkę, wywołane zwiększonym stresem oksydacyjnym, wykazuje kwercetyna oraz witamina C. Rozcieńczone roztwory NaF są bardziej toksyczne ze względu na 100% dysocjację na jony Na+ i F– (15 mg/l NaF = 6,8 mg/l F). Podobne stężenie fluoru w wodzie pitnej było przyczyną opisanej kilka lat temu endemicznej fluorozy w Indiach.(2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Chattopadhyay A., Poder S., Agarwal S. i wsp.: Fluoride-induced histopathology and synthesis stress protein in liver and kidney of mice. Arch. Toxicol., 2011; 83: 327–335
2. Nabavi S.M., Nabavi S.F., Habtemariam S. i wsp.: Ameliorative effect of quercetin on sodium fluoride induced oxidative stress in rat’s kidney. Ren. Fail., 2012; 34 (7): 901–906
3. Kotoky P., Barooah Ph., Baruah M.K. i wsp.: Fluoride and endemic fluorosis in the Karbianglog district, Assam, India. Fluoride, 2008; 41: 72–75