Czy w każdym przypadku podejrzenia zatrucia należy się konsultować z regionalnym ośrodkiem toksykologicznym?

Tak, warto skorzystać ze wsparcia doświadczonego toksykologa klinicznego, zwłaszcza jeśli leczeniem ostrych zatruć zajmujemy się tylko incydentalnie. Ostre zatrucie u dziecka może wywołać bardzo dużo różnych substancji chemicznych (składników środków gospodarstwa domowego, pestycydów, leków, używek i substancji psychoaktywnych, roślin, jadów zwierzęcych i innych). Zapamiętanie ich nazw, nie wspominając już o toksyczności i swoistej terapii zatrucia, przekracza możliwości ludzkiej pamięci.

Spożycie lub prawdopodobne spożycie jakiejś substancji chemicznej przez dziecko to poważny problem, który może prowadzić do bezpośredniego zagrożenia życia, choć często to tylko zatrucia pozorne, w których dziecko eksponowane jest na substancję praktycznie nietoksyczną.

Lekarz, udzielając pomocy dziecku, musi dokładnie przeanalizować wszystkie okoliczności zdarzenia, ocenić ryzyko wystąpienia ciężkiego zatrucia oraz rozpocząć szybkie postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne. Należy rozważyć:

• czas obserwacji

• celowość hospitalizacji

• sposób monitorowania objawów zatrucia

• zastosowanie metod dekontaminacji przewodu pokarmowego

• podanie swoistych odtrutek i zastosowanie metod przyspieszających eliminację trucizny z organizmu

• sposób oceny następstw zatrucia.

We wszystkich tych aspektach może liczyć na pomoc toksykologa, który oferuje własną wiedzę i doświadczenie, wsparte możliwością dostępu do światowych baz danych gromadzących informacje na temat toksyczności ksenobiotyków. W trakcie konsultacji toksykologicznej można także dokonać wyboru badań toksykologicznych oraz zinterpretować uzyskane wyniki w kontekście konkretnej sytuacji klinicznej. Codzienna praktyka wskazuje, że rutynowo zlecane „profile toksykologiczne” nie dostarczają oczekiwanego wsparcia diagnostycznego, stanowiąc jednocześnie zbędny wydatek.

Konsultacja w regionalnym ośrodku toksykologicznym może zdecydowanie ułatwić i poprawić postępowanie w ostrych zatruciach, zmniejszyć ryzyko przeoczenia zdarzeń stanowiących realne zagrożenie dla zdrowia i życia, zmniejszyć liczbę niepotrzebnych hospitalizacji dzieci z zatruciami pozornymi, a także stanowić dowód na dochowanie należytej staranności (p. tab.).