Czy u nastoletniego sportowca (codziennie trening siłowo-wytrzymałościowy) należy stosować gotowe preparaty odżywek białkowych i kreatyny, czy też wystarczająca jest zbilansowana dieta?

Suplementy diety należy traktować jedynie jako dodatek do dobrze ułożonego planu żywieniowego, bez względu na wiek. Większość sportowców stosuje suplementy z powodu niedoborów pokarmowych oraz w celu zwiększenia możliwości wysiłkowych. W związku z brakiem jednoznacznych dowodów na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania kreatyny w celu poprawy wyników sportowych u dzieci i młodzieży, American Academy of Pediatrics (AAP) oraz ACSM nie zalecają jej stosowania u osób <18. roku życia.

W okresie dojrzewania i wzrostu organizmu młodzi zawodnicy stają się silniejsi, a ich osiągnięcia sportowe często bardzo szybko się poprawiają. Stosowanie kreatyny nie wydaje się przynosić żadnych dodatkowych korzyści w tej grupie wiekowej. Należy także zauważyć, że kreatyna jest dostarczana z dietą w takich produktach spożywczych, jak ryby i mięso.

Młodzi sportowcy nie powinni także sięgać po preparaty białkowe i odżywki białkowo-węglowodanowe. Większość z nich, stosując dobrze zbilansowaną dietę, nie potrzebuje korzystać z suplementów białkowych. Standardowa dieta młodych sportowców bez trudu pokrywa bowiem zapotrzebowanie na białko.

Ważniejsze wydaje się pozyskiwanie białka z najbardziej wartościowych źródeł w postaci produktów mlecznych o małej zawartości tłuszczu, chudych ryb, jajek, orzechów, roślin strączkowych i ewentualnie białego mięsa. Napoje mleczne zawsze mogą stanowić wartościową alternatywę dla odżywek węglowodanowo-białkowych wspomagających zdolności wysiłkowe. Szczególną grupę sportowców stanowią natomiast wegetarianie oraz osoby, które stosują nieprawidłowo zbilansowaną dietę, a suplementy traktują jako szybki sposób na dostarczenie organizmowi pełnowartościowego białka i dobrze przyswajalnych węglowodanów podczas zawodów lub treningów. Bezwzględnie zawsze należy dokładnie sprawdzić producenta odżywek i jego certyfikaty, aby się nie narażać na zażywanie niedozwolonych dodatków.

Do stosowania u dzieci i młodzieży przeznaczone są wyłącznie żele energetyczne, napoje izotoniczne, płynne posiłki oraz niektóre suplementy witaminowe i mineralne.

Piśmiennictwo

1. American Academy of Pediatrics: Performance-enhancing supplements: information for parents, 2016
2. Academy of Nutrition and Dietetics, Dietitians of Canada, and the American College of Sports Medicine: Nutrition and athletic performance. Med. Sci. Sports Exerc., 2016; 48 (3): 543–568
3. Brzeziński M., Czarnecka P., Danielewicz A.: Żywienie dzieci i młodzieży uprawiających sport. Stand. Med. Pediatr., 2015; 12: 40–49