02-12-2021
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Cytomegalia wrodzona jest najczęstszym zakażeniem
wrodzonym na świecie, które dotyczy 0,2–2,2% wszystkich noworodków. Do zakażenia wirusem cytomegalii (CMV) może dojść w czasie zakażenia pierwotnego matki,
kolejnego zakażenia innym szczepem CMV lub w czasie reaktywacji latentnego zakażenia matczynego
podczas ciąży.
Największy odsetek zakażeń płodu (40–45%)
obserwuje się w przypadku zakażenia pierwotnego, a znacznie mniejszy w czasie reaktywacji
(0,5–1%), do której dochodzi u co trzeciej kobiety
ciężarnej zakażonej przed ciążą CMV.
Zakażenia CMV u kobiet, zwłaszcza reaktywacja i zakażenie innym szczepem CMV, w zdecydowanej
większości przypadków (95%) przebiegają
bezobjawowo, dlatego zwykle pozostają nierozpoznawane.
Dowodem reaktywacji lub nowego zakażenia
nie jest określone zwiększenie miana swoistych
przeciwciał anty-CMV, lecz stwierdzenie
CMV w ślinie lub moczu ciężarnej metodą hodowli
lub PCR (w reaktywacji przy obecności we krwi
swoistych przeciwciał anty-CMV w klasie IgG).
Na pytanie, jakie stężenie przeciwciał u matki lub
jaki stosunek do wcześniejszych wyników świadczy o reaktywacji zakażenia w ciąży, nie można
jasno odpowiedzieć, ponieważ na reaktywację
CMV wskazuje wykrycie wirusa metodą PCR
lub w hodowli, a nie zwiększenie miana swoistych
przeciwciał, które co prawda zwykle towarzyszy
reaktywacji, ale może też mieć inne przyczyny,
takie jak zakażenie pokrewnym wirusem Epsteina i Barr czy nieswoista poliklonalna stymulacja
syntezy przeciwciał w przebiegu różnych chorób.
Zarówno pierwotne zakażenie CMV, jak i na wczesnym etapie ciąży zwiększa ryzyko ciężkiego
przebiegu choroby u płodu.
Piśmiennictwo
- Gandhi M.K., Khanna R.: Human cytomegalovirus: clinical aspects, immune regulation,
and emerging treatments. Lancet Infect. Dis., 2004; 4 (12): 725–738
- Global Infectious Disease & Epidemiology Network (GIDEON). Cytomegalovirus
- Kadambari S., Williams E.J., Luck S. i wsp.: Evidence based management guidelines for
the detection and treatment of congenital CMV. Early Hum. Dev., 2011; 87 (11): 723–728
- Plosa E.J., Esbenshade J.C., Fuller M.P., Weitkamp J.H.: Cytomegalovirus infection. Pediatr.
Rev., 2012; 33 (4): 156–163
- Coll O., Benoist G., Ville Y. i wsp.: Guidelines on CMV congenital infection. J. Perinat.
Med., 2009; 37 (5): 433–445
- Yinon Y., Farine D., Yudin M.H. i wsp.; Fetal Medicine Committee, Society of Obstetricians
and Gynaecologists of Canada: Cytomegalovirus infection in pregnancy. J. Obstet.
Gynaecol. Can., 2010; 32 (4): 348–354
- Mussi-Pinhata M.M., Yamamoto A.Y., Moura Brito R.M. i wsp.: Birth prevalence and
natural history of congenital cytomegalovirus infection in a highly seroimmune population.
Clin. Infect. Dis., 2009; 49: 522–528
- Davis N.L., King C.C., Kourtis A.P.: Cytomegalovirus infection in pregnancy. Birth Defects
Res., 2017; 109: 336–346
- Fowler K.B., Stagno S., Pass R.F.: Maternal immunity and prevention of congenital
cytomegalovirus infection. JAMA, 2003; 289: 1008–1011
- Hyde T.B., Schmid D.S., Cannon M.J.: Cytomegalovirus seroconversion rates and risk
factors: implications for congenital CMV. Rev. Med. Virol., 2010; 20: 311–326
- Nigro G., Anceschi M.M., Cosmi E.V., Congenital Cytomegalic Disease Collaborating
Group: Clinical manifestations and abnormal laboratory findings in pregnant women
with primary cytomegalovirus infection. BJOG, 2003; 110: 572–577
- Center for Disease Control. Knowledge and Practices of Obstetricians and Gynecologists
Regarding Cytomegalovirus Infection During Pregnancy – United States, 2007.
www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5703a2.htm
- Wang C., Zhang X., Bialek S., Cannon M.J.: Attribution of congenital cytomegalovirus
infection to primary versus non-primary maternal infection. Clin. Infect. Dis., 2011;
52: e11–e13
- Society for Maternal-Fetal Medicine (SMFM), Hughes B.L., Gyamfi-Bannerman C.:
Diagnosis and antenatal management of congenital cytomegalovirus infection. Am.
J. Obstet. Gynecol., 2016; 214: B5–B11
- Picone O., Grangeot-Keros L., Senat M. i wsp.: Cytomegalovirus non-primary infection
during pregnancy. Can serology help with diagnosis? J. Matern. Fetal Neonatal Med.,
2017; 30: 224–227