Nadwaga jest w Polsce problemem wagi ciężkiej. Szacuje się, że zmaga się z nią 44 proc. mężczyzn i 30 proc. kobiet. Ludzi otyłych wciąż przybywa. Co piąty Polak ma nawet kilkanaście kilogramów za dużo. Najgorsze jednak jest to, że coraz więcej jest dzieci, które cierpią z powodu otyłości. Niestety, nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że otyłość to wielonarządowa, poważna choroba, która powoduje spustoszenie w organizmie.
Fot. Artem Podrez/ pexels.com
24 października obchodzimy dzień poświęcony walce z otyłością. Lekarze POZ na co dzień leczą takich pacjentów i wiedzą, co jest dla nich największym problemem.
– Otyłość jest tematem wstydliwym. Ludzie otyli twierdzą, że taka ich uroda. Przekonują, że grubi byli rodzice i dziadkowie i dlatego oni też muszą tak wyglądać. Poza tym nie widzą niczego złego w nadwadze. Wielu spośród moich pacjentów uważa, że otyłość to jedynie wygląd i nie niesie za sobą żadnych konsekwencji zdrowotnych. Rzadko pacjenci utożsamiają otyłość z chorobą – mówi Anna Osowska, lekarka POZ z 30-letnim stażem, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Lekarze uświadamiają swoich pacjentów, że nadmierna waga ciała sprzyja rozwojowi wielu chorób, m.in. cukrzycy typu 2, chorobom sercowo-naczyniowym, wadom postawy, bezdechowi sennemu, niektórym nowotworom. U większości powodem nadwagi są złe nawyki żywieniowe, nadmierne objadanie się, niezdrowe, wysoko przetworzone jedzenie. Tylko u nielicznych pacjentów otyłość jest konsekwencją zaburzeń metabolicznych. Aby to sprawdzić, lekarze POZ najpierw proponują badania diagnostyczne.
– Może być tak, że otyłość jest konsekwencją np. niedoczynności tarczycy czy innych schorzeń. Ale najczęściej to powód braku ruchu, niezdrowego jedzenia i nawet kilkunastu przekąsek w ciągu dnia – dodaje Małgorzata Stokowska-Wojda, ekspertka Federacji Porozumienie Zielonogórskie.
Niestety, polscy pacjenci bardzo źle przyjmują wskazówki od lekarzy. Informacja o konieczności zmiany nawyków żywieniowych, o wprowadzeniu do swojego życia codziennej aktywności fizycznej jest niechętnie przyjmowana. Chorzy z powodu otyłości niechętnie chcą coś zmienić w swoim życiu. Od lekarzy chcieliby dostać leki na odchudzanie. Wolą nawet operacje bariatryczne, które obarczone są dużym ryzykiem, skutkami ubocznymi i powikłaniami, od zmiany nawyków i od samodzielnej pracy nad sobą. Niechętnie podejmują wysiłek, by coś zmienić.
Ale jeszcze większym problemem jest nadwaga u dzieci. W Polsce co 4. chłopiec i co 3. dziewczynka ma nadwagę.
– W przypadku dzieci jest trudniej, bo one naśladują rodziców. Jak tata pije na co dzień coca-colę, to dlaczego dziecko miałoby tego nie robić? Rodzice nagradzają dzieci słodyczami. Dzieci w przedszkolu, szkole jedzą owoce i warzywa, w domu – nie. W takich sytuacjach trzeba współpracować z całą rodziną. Edukować wszystkich. Całą rodzinę namawiać do zmiany stylu życia. To bardzo trudne – mówi lek. Anna Osowska.
Otyłość u dzieci wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na jakość życia psychicznego. Takie dzieci często są wycofane, wykluczone, cierpią z powodu braku akceptacji, mają gorsze wyniki w nauce, są samotne, mają stany depresyjne. I jeszcze jedno – otyłe dziecko to najczęściej w przyszłości otyły dorosły.
Dlatego najważniejsza jest – i w tym przypadku – profilaktyka. I to u najmłodszych. Uczenie zdrowych nawyków żywieniowych, regularne posiłki, unikanie fast foodów, namawianie do codziennej aktywności i odpoczynku. To ważne, szczególnie u progu epidemii XXI wieku, jaką jest otyłość.
Warto walkę z nadwaga zacząć od konsultacji ze specjalistą medycyny rodzinnej. Eksperci podkreślają, że otyłość to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny, dlatego tak ważne jest, aby podjąć odpowiednie działania jak najszybciej.
