W jakich sytuacjach lekarz stwierdzający zgon dziecka w domu ma obowiązek skierowania na sekcję zwłok? Czy każdy zgon dziecka w pierwszej dobie po przyjęciu do szpitala wymaga sekcji?

Tak jak napisano powyżej (p. pyt.), lekarz stwierdzający zgon dziecka w domu ma obowiązek wezwać policję i prokuratora na miejsce, w przypadku kiedy zachodzi uzasadnione podejrzenie udziału osób trzecich w jego spowodowaniu lub okoliczności śmierci wskazują na możliwość popełnienia przestępstwa (np. przez zaniechanie). W takim przypadku to prokurator wydaje decyzję o przewiezieniu ciała do zakładu Medycyny Sądowej, a tam lekarz sądowy dokonuje sądowo-lekarskiej sekcji zwłok. Sekcję sądowo-lekarską wykonuje się w każdym przypadku podejrzenia przestępczego spowodowania śmierci. Dokonuje jej biegły lekarz (specjalista medycyny sądowej) w obecności prokuratora lub sędziego, jeżeli prokurator lub sąd wyda postanowienie o jej przeprowadzeniu (art. 209 KPK). W uzasadnionych przypadkach, za zgodą i na żądanie sądu, sekcję zwłok może przeprowadzić lekarz niebędący patomorfologiem czy medykiem sądowym.

Z zastrzeżeniem sytuacji przedstawionych poniżej, sekcję zwłok po zgonie pacjenta w szpitalu można przeprowadzić na życzenie lekarza klinicysty w celu weryfikacji rozpoznania, pod warunkiem że za życia chory pisemnie nie zastrzegł wykonania sekcji. O przeprowadzeniu badania pośmiertnego, określanego jako sekcja naukowa (anatomopatologiczna), decyduje dyrektor placówki medycznej, w której nastąpił zgon. Może on, ale nie musi, uwzględnić zdanie rodziny zmarłego (rodzina nie ma formalnie żadnego wpływu na decyzję o wykonaniu sekcji). Sprzeciw wobec przeprowadzenia sekcji zwłok może zostać wyrażony za życia pacjenta przez niego samego lub jego przedstawiciela ustawowego. Ustawa wprowadza tzw. zgodę domniemaną, w myśl której przyjmuje się istnienie zgody na wykonanie określonej interwencji medycznej (w tym przypadku sekcji zwłok) do momentu wyrażenia sprzeciwu przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.

Podobnie jak w przypadku śmierci w domu, w razie podejrzenia przestępczego spowodowania śmierci, należy bezwzględnie przeprowadzić sekcję sądowo-lekarską. Jeżeli takie podejrzenie nie zachodzi, ale istnieje pewność lub przypuszczenie, że do zgonu doszło z powodu groźnej choroby zakaźnej, należy rozważyć przeprowadzenie sekcji administracyjno-sanitarnej albo przeciwnie, zakazania dokonywania sekcji zwłok.

Na mocy obecnie obowiązującego prawa sekcja anatomopatologiczna nie jest bezwzględnie obowiązkowa, jednak powinno się jej poddać zwłoki:

• niemowlęcia

• kobiety w ciąży i połogu

• chorego, który zmarł przed upływem 12 godzin od przyjęcia do szpitala lub w drodze do niego

• jeśli przyczyna zgonu nie jest jednoznaczna (np. przypadki śmierci gwałtownej, choćby w przebiegu krwotoku).

We wszystkich wymienionych sytuacjach wygasa brak zgody chorego na przeprowadzenie sekcji zwłok po śmierci. Sekcję zwłok przeprowadza się 12 godzin po zgonie.

Podstawę prawną do przeprowadzania sekcji anatomopatologicznych stanowi art. 24 Ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r., nr 14, poz. 89 j.t. z późniejszymi zmianami) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 października 2006 roku w sprawie postępowania ze zwłokami osób zmarłych w szpitalu (Dz. U. z 2006 r., nr 203, poz. 1503), a do sekcji sądowo-lekarskiej – art. 29 KPK (Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Postępowania Karnego – Dz. U. z 1997 r., nr 89, poz. 555 z późniejszymi zmianami). (maj 2013)