Czy wykonanie i wykorzystanie (np. w prezentacji lub artkule) zdjęcia części ciała (bez możliwości identyfikacji pacjenta, np. zmiany skórnej) wymaga pisemnej zgody pacjenta i jego rodzica?

12-11-2021
dr n. prawn. Tamara Zimna, radca prawny
Kancelaria Prawa Medycznego, Oświęcim

Zdjęcie zmiany skórnej lub części ciała innej niż twarz bez możliwości identyfikacji pacjenta nie spełnia warunków prawnych uznania go za dokumentację medyczną. Dopiero odpowiednio opisane zdjęcie podlega ochronie przynależnej dokumentacji medycznej. Zgodnie z ustawą dokumentacja medyczna (w tym także dokumentacja obrazowa) powinna zawierać co najmniej oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jego tożsamości, oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych oraz datę sporządzenia (art. 25 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1127).

Zdjęcie zmiany skórnej lub części ciała innej niż twarz, które nie spełnia warunku możliwości identyfikacji sfotografowanej osoby fizycznej, nie spełnia także warunków prawnych uznania go za dane osobowe1 (pod warunkiem że nie ma na nim elementów umożliwiających identyfikację fotografowanej osoby, takich jak tatuaż, charakterystyczne znamię, lub danych biometrycznych2 np. linii papilarnych palców, geometrii dłoni).

W kontekście opisanej sytuacji, gdy zdjęcie prezentuje fragment ciała nieznanego pacjenta, można uznać, że wykonanie i wykorzystanie go (np. w wykładzie, publikacji przez osobę wykonującą zawód medyczny) jest prawnie dopuszczalne bez konieczności uzyskania pisemnej zgody pacjenta/jego rodzica i wystarczająca jest zgoda ustna lub przez samo zachowanie się (per facta concludentia).

Warunkiem akceptacji wykorzystania zdjęcia jest świadoma zgoda, tzn. pacjentowi lub jego rodzicowi przed wyrażeniem zgody na sfotografowanie zmiany wyjaśniono zamierzony cel wykonania zdjęcia i zakres jego wykorzystania, a po jego wykonaniu okazano wykonaną fotografię, aby pacjent mógł się upewnić, że zakres fotografii nie pozwala na jego identyfikację (nie narusza więc dóbr osobistych – prawa do ochrony wizerunku). Lekarz ma obowiązek postępować w sposób zapewniający poszanowanie praw pacjenta: tajemnicy informacji, intymności i godności pacjenta oraz poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.

Rozpowszechnianie fotografii, na podstawie której niemożliwa jest identyfikacja pacjenta, nie wymaga uzyskania zgody osoby na niej przedstawionej. Dopiero rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej (art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1231).

Piśmiennictwo

  1. Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 1) RODO („dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej („osobie, której dane dotyczą”); możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej). Szerzej na ten temat Jackowski M.: Ochrona danych medycznych. RODO w ochronie zdrowia. 3. wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2018, s. 39.
  2. Zob. Jackowski M.: Ochrona danych medycznych. RODO w ochronie zdrowia. Wyd. 3., Wolters Kluwer, Warszawa, 2018, s. 33, przypis nr 19. 

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej