Jakie są zasady organizacji transportu dziecka z ambulatorium/poradni do szpitala?

Pytanie nadesłane do Redakcji

W stanach zagrożenia życia dziecka zawsze należy wezwać zespół ratownictwa medycznego. O wysłaniu do dziecka zespołu specjalistycznego z lekarzem decyduje dyspozytor medyczny. W stanach nagłego pogorszenia stanu zdrowia dziecka od jego urodzenia do ukończenia 4. tygodnia życia, a w przypadkach uzasadnionych medycznie – do końca pierwszego roku życia – do dziecka przyjeżdża specjalny zespół wyjazdowy typu „N”, zapewniający transport przy użyciu inkubatora transportowego, w szczególności w takich stanach chorobowych, jak niewydolność oddechowa wymagająca sztucznej wentylacji, niewydolność układu krążenia, stany wymagające interwencji chirurgicznej i po zabiegach oraz inne (np. drgawki, mała urodzeniowa masa ciała).

W stanach nagłych nie są wymagane żadne formalności (wyjazd karetki odbywa się bez zlecenia od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego i bez skierowania do szpitala), także dla dzieci bez obywatelstwa polskiego i nieubezpieczonych.

 Finansowany ze środków publicznych transport sanitarny w POZ można zlecać jedynie w przypadkach uzasadnionych medycznie:1

1. konieczność podjęcia natychmiastowego leczenia w podmiocie leczniczym

2. potrzeba zachowania ciągłości leczenia

3. dysfunkcja narządu ruchu uniemożliwiająca korzystanie ze środków transportu publicznego w celu odbycia leczenia.

Transport sanitarny w POZ obejmuje przypadki łagodniejsze niż stany nagłe (w przypadku których należy wzywać zespół ratownictwa medycznego), np. gdy stan pacjenta jest stabilny, ale zgodnie z opinią lekarza dziecko wymaga podjęcia natychmiastowego leczenia w szpitalu lub zachowania ciągłości leczenia.

Z prawnego punktu widzenia lekarz zlecając transport sanitarny w POZ, nie musi czekać na jego przyjazd po pacjenta. Powinien pouczyć rodziców/opiekunów dziecka, że w razie wystąpienia objawów stanu nagłego należy niezwłocznie wezwać pogotowie.

Dopiero w razie stwierdzenia stanu nagłego lekarz powinien zaczekać na przyjazd karetki i przekazać pacjenta. Szczególnie u dzieci dynamika rozwoju choroby jest większa niż u osób dorosłych i stan zdrowia dziecka należy monitorować do czasu przybycia karetki.

Jeżeli zlecenie na wykonanie przewozu środkiem transportu sanitarnego w POZ dotyczy określonych chorób2 i jest wystawiane z innych przyczyn medycznych niż konieczność natychmiastowego podjęcia leczenia lub zachowanie ciągłości leczenia, a ze zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego wynika, że dziecko jest zdolne do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale wymaga przy korzystaniu ze środków transportu publicznego pomocy innej osoby lub środka transportu publicznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych – transport dziecka jest częściowo odpłatny. W takim przypadku lekarz POZ wystawiający zlecenie wykonania przewozu powinien poinformować rodziców dziecka o konieczności pokrycia przez nich 60% ceny świadczenia (cenę ustala się na podstawie cennika obowiązującego w jednostce realizującej świadczenie transportu sanitarnego [tylko 40% podlega refundacji ze środków publicznych]).3 Patrz także pytanie „Jak są zasady realizacji transportu zlecanego przez lekarza spoza ubezpieczenia zdrowotnego?” poniżej.

Przypisy

1. Art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.).
2. Listę tych schorzeń wymienia § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2013r., poz. 1248 z późn. zm.).
3. § 29 ust. 11 zarządzenia nr 69/2013/DSOZ.

Pytanie nadesłane do Redakcji

2. Czy lekarz ubezpieczenia zdrowotnego (POZ) ponosi koszty transportu zależnie od kontraktu z NFZ? Czy transport przysługuje tylko do najbliższego szpitala?

Odpowiedź

Zwykły transport sanitarny w POZ jest świadczeniem towarzyszącym1, polegającym na zapewnieniu dziecku przewozu z miejsca zamieszkania (pobytu) do najbliższego świadczeniodawcy udzielającego świadczeń we właściwym zakresie.2 Nie zawsze więc będzie to transport do najbliższego szpitala, może się przecież zdarzyć, że w najbliższym szpitalu nie ma oddziału udzielającego świadczeń w zakresie odpowiednim do stanu zdrowia dziecka. Lekarz POZ zlecający transport wskazuje na zleceniu docelowe miejsce przewozu oraz podaje informację, czy docelowe miejsce przewozu jest najbliższym miejscem udzielania świadczeń właściwym ze względu na stan zdrowia świadczeniobiorcy, a jeśli nie – wskazuje najbliższe takie miejsce.3

Jeżeli miejsce udzielenia świadczenia wskazane w skierowaniu na transport sanitarny w POZ nie jest najbliższe we właściwym, uzasadnionym względami medycznymi zakresie – koszty transportu wynikające z różnicy odległości między świadczeniodawcą najbliższym i docelowym pokrywa świadczeniobiorca, zgodnie z cennikiem obowiązującym w jednostce realizującej świadczenie transportu sanitarnego. O konieczności poniesienia tych kosztów rodziców powinien poinformować lekarza POZ, który wystawił zlecenie wykonania przewozu.4

Transport sanitarny w POZ jest odrębnie kontraktowany przez NFZ5 i realizowany w POZ na podstawie zlecenia lekarza POZ6 od poniedziałku do piątku w godz. od 800 do 1800, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Poza tym okresem, w przypadku nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia świadczeniobiorcy, które nie jest stanem nagłym,7 transport sanitarny w POZ jest zlecany z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.8

Przypisy

1. Zob. Pietraszewska-Macheta A.: Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz. wyd. 2, Warszawa 2015, s. 127, komentarz do art. 5 oraz s. 1211–1122, komentarz do art. 161 ba.
2. Art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.).
3. § 29 ust. 10 pkt 4 lit. c i d zarządzenia nr 69/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, NFZ.2013.69 z późn. zm.
4. § 29 ust. 12 zarządzenia nr 69/2013/DSOZ.
5. Zob. § 5. 1 pkt 5) oraz rozdział 8 zarządzenia nr 69/2013/DSOZ.
6. Treść zlecenia na przewóz świadczeniobiorcy w transporcie sanitarnym w POZ określa § 29 ust. 10 zarządzenia nr 69/2013/DSOZ.
7. Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego to stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia (definicja z art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 757 z późn. zm.).
8. Zob. także Zimna T.: Nocna i świąteczna opieka zdrowotna w POZ. Lekarz Rodzinny, 2013; 12: 796–800

Pytanie nadesłane do Redakcji

3. Jakie są zasady realizacji transportu zlecanego przez lekarza spoza ubezpieczenia zdrowotnego (np. praktyka prywatna, poradnia komercyjna), który nie podpisał kontraktu z NFZ? Kto ponosi koszty takiego transportu?

Odpowiedź

Bezpłatny transport w POZ przysługuje tylko na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że transport zamówiony z gabinetu lub poradni bez kontraktu z NFZ dla zamawiającego go podmiotu będzie odpłatny. Zasady odpłatności są takie same, jak w przypadku każdego świadczenia komercyjnego – kosztami finalnie powinien zostać obciążony pacjent. Jeśli zlecenie transportu prywatnego wystawi lekarz, który nie jest lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, podmiot realizujący transport sanitarny do szpitala obciąża kosztami tej usługi lekarza, który następnie wystawia pacjentowi stosowny rachunek. Ważne, aby pacjent wiedział, jaki jest koszt tej usługi, zgodnie z ceną świadczenia ustaloną według cennika obowiązującego w jednostce realizującej świadczenie transportu sanitarnego, na podstawie umowy zawartej z tym podmiotem.1 Zgodnie z przepisami o działalności leczniczej2 ustalona w regulaminie organizacyjnym wysokość opłaty powinna być podana do wiadomości pacjentów w cenniku usług. (2015)

Przypisy

1. Na temat zasad zawierania umów z zakresu transportu sanitarnego zob. Pietraszewska-Macheta A.: Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2015, s. 1122–1125, komentarz do art. 161 c.
2. Art. 24 ust. 1 pkt 12 i ust. 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 217 z późn. zm.). Zob. także Dercz M., Rek T.: Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz. wyd. 2, Warszawa 2014, s. 141.