Czy w świetle obecnie obowiązujących przepisów wizyta patronażowa lekarza u noworodka musi się odbywać w domu pacjenta, czy może mieć miejsce w poradni?

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czy w świetle obecnie obowiązujących przepisów wizyta patronażowa lekarza u noworodka musi się odbywać w domu pacjenta, czy może mieć miejsce w poradni? Czy pacjent może się domagać wizyty patronażowej w domu, a lekarz może mu odmówić?

Odpowiedź

Porada patronażowa lekarza, jako świadczenie profilaktyczne, u zdrowego noworodka powinna mieć miejsce w poradni. Tylko w przypadkach uzasadnionych medycznie porada patronażowa może się odbywać w domu chorego noworodka. Pacjent może się domagać wizyty patronażowej w domu, jeśli stan zdrowia noworodka nie pozwala na przeprowadzenie świadczenia w poradni (np. noworodek jest chory lub po leczeniu szpitalnym z zaleceniem niewychodzenia z domu), a taki stan utrzymuje się przez 1.–4. tydzień życia, w którym to okresie wypada pierwsza porada patronażowa lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ)1. Lekarz może odmówić wizyty patronażowej w domu u zdrowego noworodka, jeśli nie znajduje medycznego uzasadnienia realizacji świadczeń profilaktycznych w warunkach domowych. Termin realizacji porady patronażowej (profilaktycznej) można wyznaczyć po upływie przeszkód wynikających z potrzeby pozostawienia noworodka w domu, w granicach zakreślonych harmonogramem ich realizacji.

Co do zasady świadczeniodawca realizujący świadczenia z zakresu POZ zobowiązany jest zapewnić nie tylko porady ambulatoryjne na miejscu w poradni, ale również wizyty domowe. POZ jest bowiem specyficznym rodzajem świadczeń, wyróżniającym się na gruncie systemu opieki zdrowotnej m.in. sposobem zabezpieczenia świadczeń2. Świadczeniodawca udzielający świadczeń z zakresu POZ zapewnia świadczeniobiorcom, w kosztach własnej działalności, zgodnie z zakresem odpowiednim dla lekarza POZ, w szczególności dostęp do opieki ambulatoryjnej, w tym opieki w domu chorego3. Z zakresu zadań lekarza POZ wynika, że powinien on planować i realizować opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą w zakresie udzielanych przez niego świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczenia (w warunkach ambulatoryjnych i domowych).

Zgodnie z warunkami realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu POZ świadczeniodawca powinien zapewniać dostępność do świadczeń lekarza POZ w miejscu ich udzielania od poniedziałku do piątku, w godzinach między 8:00 a 18:00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, zgodnie z harmonogramem pracy świadczeniodawcy4. Użyty w rozporządzeniu zwrot „w miejscu ich udzielania” należy tutaj rozumieć jako miejsce odpowiednie do stanu zdrowia pacjenta, gdyż świadczenia gwarantowane lekarza POZ obejmują:

• poradę lekarską udzielaną w warunkach ambulatoryjnych

• poradę lekarską udzielaną w domu świadczeniobiorcy w przypadkach uzasadnionych medycznie5.

Miejscem udzielania świadczenia lekarza POZ zgodnie z powyższymi przepisami rozporządzeń może być zarówno poradnia/przychodnia, jak i miejsce zamieszkania pacjenta.

Dni i godziny przyjęć, w tym czas przeznaczony na realizację porad udzielanych w warunkach domowych, określa harmonogram pracy lekarza stanowiący załącznik do umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ).

Realizacja wizyt domowych u pacjenta jest zapewnieniem dostępu do lekarza POZ. Należyta staranność świadczeniodawcy polega na racjonalnym pod wieloma względami (medycznym, etycznym, społecznym, finansowym i in.) udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej w ramach posiadanych środków, w ten sposób, aby żaden pacjent nie pozostał bez świadczenia opieki zdrowotnej, jakie mu w prawnym sensie w danych warunkach przysługuje6. Wizytę patronażową lekarza POZ u noworodka należy zapewnić w miejscu i warunkach stosownych do stanu zdrowia noworodka – pacjentom zdrowym w poradni, a pacjentom, których stan zdrowia nie pozwala na dojście do poradni – odpowiednio w domu chorego.

Przypisy

1. Cz. II załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 86)
2. Zob. komentarz do art. 55 ustawy o świadczeniach Pietraszewskiej-Macheta A. (W:) Baka K., Machulak G., Pietraszewska-Macheta A., Sidorko A.: Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz. Warszawa, 2010: 418
3. Art. 55 ust. 2 pkt 1) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1793 z późn. zm
4. Cz. I pkt 2.1) załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 86)
5. Cz. I pkt 1.1) i 2) załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 86)
6. Zob. Jończyk J.: Stosunek opieki zdrowotnej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 2007; 3 (poz. 2): LEX nr 58 650/1.