Jak wystawiać recepty dzieciom obcokrajowców mieszkających i pracujących w Polsce?

22-06-2018
dr n. prawn. Tamara Zimna, radca prawny
Kancelaria Prawa Medycznego, Oświęcim

Pytanie nadesłane do Redakcji

Obecnie w Polsce pracuje wielu obcokrajowców (np. z Ukrainy). Opisano zasady wystawiania recept refundowanych dla ich dzieci w kilku sytuacjach:
1. Dziecko ma numer PESEL, ale nie można sprawdzić statusu ubezpieczenia za pomocą EWUŚ. Czy w takiej sytuacji do wystawienia recepty z refundacją wystarczy oświadczenie rodzica, że dziecko jest ubezpieczone? Czy kod oddziału NFZ wpisujemy również zgodnie z oświadczeniem rodzica?
2. Dziecko nie ma numeru PESEL, ale rodzic twierdzi (zwłaszcza gdy jest zatrudniony na umowę o pracę), że jest zgłoszone do ubezpieczenia. W takiej sytuacji nie można sprawdzić statusu ubezpieczenia z systemem EWUŚ.

Odpowiedź

W przypadku, gdy nie można sprawdzić statusu ubezpieczenia dziecka za pomocą systemu e-WUŚ, a rodzic twierdzi, że dziecko jest objęte ubezpieczeniem, najbezpieczniej jest odebrać od rodzica pacjenta oświadczenie o posiadaniu uprawnień refundacyjnych przez dziecko w dniu wystawienia recepty, zgodne z ustalonym wzorem1 (art. 50 ust. 6 i 9 ustawy tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1938 z późn. zm.; dalej w skrócie jako: ustawa). NFZ sfinansuje świadczenia zdrowotne udzielone przez lekarza pacjentom do tego nieuprawnionym tylko w przypadku, gdy świadczeniodawca uzyska na temat pacjenta jakikolwiek dokument potwierdzający jego uprawnienia refundacyjne (art. 50 ust. 15 pkt 1) ustawy). Dla lekarza wystawiającego receptę z refundacją złożone oświadczenie jest gwarancją rozliczenia z apteką przez Fundusz udzielonego świadczenia (kwoty refundacji leku) i chroni go przed odpowiedzialnością finansową (cywilną karą umowną i roszczeniem o zwrot refundacji) za udzielanie świadczeń osobom nieuprawnionym. Data złożenia oświadczenia powinna być taka sama, jak data wystawienia recepty refundowanej.

W przypadku, gdy świadczenie opieki zdrowotnej zostało udzielone pomimo braku prawa do świadczeń opieki zdrowotnej w wyniku złożenia fałszywego oświadczenia osoba, której udzielono świadczenia opieki zdrowotnej, jest obowiązana do uiszczenia jego kosztów. Obowiązek zwrotu kosztów nie dotyczy wprawdzie świadczeń POZ, jednak zwolnienie nie obejmuje kosztów refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dostępnych w aptece na receptę (art. 50 ust. 16 w zw. z art. 15 ust. 2] i 14] ustawy).

W opisanym w pytaniu przypadku pacjent, którego dotyczy oświadczenie, jest traktowany jak ubezpieczony, a więc wszystkie odpłatności i symbole wpisujemy tak samo, jak dla innych świadczeniobiorców. Kod oddziału NFZ wpisujemy zgodnie z oświadczeniem rodzica (identyfikator oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia właściwy dla miejsca zamieszkania pacjenta2). Jeśli pacjent nie ma nadanego numeru PESEL, na recepcie wypisujemy3 identyfikator jego kraju pochodzenia, zgodny z normą PN-EN ISO 3166-1:2008 Kody nazw krajów oraz ich jednostek administracyjnych – Część 1: Kody krajów4, oraz:

  • identyfikator usługobiorcy obowiązujący w jego kraju pochodzenia albo

  • numer dokumentu stwierdzającego tożsamość usługobiorcy – w przypadku braku identyfikatora, o którym mowa w pkt 1.

W przypadku noworodków identyfikatorem usługobiorcy do czasu nadania numeru PESEL jest identyfikator jednego z rodziców lub opiekuna prawnego dziecka. W przypadku ciąży mnogiej noworodkom przypisane są dodatkowo cyfry wskazujące na kolejność rodzenia się.

Potwierdzenie tożsamości usługobiorcy w procesie jego uwierzytelnienia stanowi zgodność deklarowanej tożsamości z danymi zawartymi w dowodzie osobistym, paszporcie lub innym dokumencie stwierdzającym tożsamość, zawierającym identyfikator usługobiorcy obowiązujący w jego kraju pochodzenia. Osoba wydająca lek na receptę z apteki zamieszcza identyfikator usługobiorcy (pacjenta) w komunikacie elektronicznym przekazywanym do oddziału wojewódzkiego Funduszu.5

W przypadku uzyskania oświadczenia rodzica o objęciu dziecka ubezpieczeniem zdrowotnym na recepcie nie używamy oznaczenia DN, bo oznacza6 ono zadeklarowany brak ubezpieczenia dziecka do 18. roku życia, które:

  • posiada obywatelstwo polskie lub

  • które uzyskało w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy, posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przypisy

  1. Wzór oświadczenia przedstawiciela ustawowego albo opiekuna prawnego lub faktycznego zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie wzorów oświadczeń o przysługującym świadczeniobiorcy prawie do świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2015 r., poz. 438). 2. W przypadku (na podstawie art. 96a ust. 8 pkt 2) Prawa farmaceutycznego:
    a) braku miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – identyfikator oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia oddziału wojewódzkiego Funduszu wybranego przez osobę zgłaszaną do ubezpieczenia zdrowotnego wskazany zgodnie z art. 77 ust. 2 pkt 1 ustawy albo identyfikator miejsca pełnienia służby wojskowej,
    b) osoby bezdomnej – identyfikator oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia właściwy dla miejsca zamieszkania osoby wystawiającej receptę albo siedziby świadczeniodawcy,
    c) pacjentów nieposiadających dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń opieki zdrowotnej i niebędących osobami uprawnionymi do świadczeń opieki zdrowotnej – symbol „X”, który zastępuje dane, o których mowa w lit. a lub b
  2. Na podstawie art. 96a ust. 1 pkt 1, lit. c) ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawa farmaceutycznego (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2211) w związku z art. 17c ust. 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz.1845) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 kwietnia 2013 r. w sprawie sposobu identyfikacji usługobiorców, pracowników medycznych i usługodawców oraz sposobu i trybu przekazywania przez usługodawców informacji o pracownikach medycznych udzielających świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2013 r., poz. 502)
  3. wikipedia.org/wiki/ISO_3166-1
  4. Zgodnie z § 10 ust. 2 pkt 4) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie recept (Dz. U. z 2018 r., poz. 745)
  5. Zgodnie z treścią art. 96a ust. 8 pkt 4) b) Prawa farmaceutycznego w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej