Jak należy postępować z wynikami badań, które nadeszły po wypisaniu pacjenta ze szpitala?

Pytanie nadesłane do redakcji

Jak należy postępować z wynikami badań, które nadeszły po wypisaniu pacjenta ze szpitala? Czy wystarczy ustalenie pacjentowi przy wypisie daty zgłoszenia się po wyniki, by je omówić i wydać ewentualne zalecenia? Czy może pacjent powinien dostać wynik listem poleconym?

Odpowiedź

Treść zaleceń lekarskich przy wypisie ze szpitala wynika z aktualnej wiedzy medycznej, powinna być dostosowana do indywidualnego stanu zdrowia pacjenta i dlatego nie jest przedmiotem uniwersalnych regulacji prawnych. Lekarz wypisujący pacjenta może więc podjąć decyzję, że wystarczy podać przy wypisie pacjentowi informację o konieczności odbioru wyników badań; nie trzeba podawać konkretnej daty kalendarzowej (np.: wyniki do odbioru za około 2 tygodnie, proszę o wcześniejszy kontakt telefoniczny w celu ustalenia, czy wyniki są gotowe do odbioru).

Przepisy prawa regulują jedynie tryb udokumentowania rozpoznania onkologicznego po wypisaniu pacjenta, ustalonego na podstawie wyniku badania diagnostycznego, który nie był znany w dniu wypisu. Takie rozpoznanie należy niezwłocznie odnotować w historii choroby, a uzyskany po wypisie wynik badania dołączyć do szpitalnej historii choroby.1 Ponadto rozpoznanie onkologiczne trzeba odnotować w dokumentacji zbiorczej – księdze głównej przyjęć i wypisów oraz księdze chorych oddziału.2

Zalecenia udzielone w karcie informacyjnej z leczenia szpitalnego muszą zawierać konkretne wskazówki na temat postępowania leczniczego po wypisie. Termin odbioru wyników badań pacjenta, które nie były znane w dniu wypisu, powinien być zbieżny z terminem planowanych konsultacji lekarskich (terminem kontroli stanu zdrowia pacjenta w warunkach ambulatoryjnych),3 tzn. jeśli to możliwe, termin odbioru wyniku nie powinien być późniejszy niż termin konsultacji kontrolnej. Pacjent powinien otrzymać czytelne i jasne zalecenia dalszego postępowania – np. zdjęcie szwów i kontrola rany za 7 dni, a wynik badania histologicznego i jego konsultacja za ok. 2 tygodnie. Uzyskany wynik badania (np. badania histologicznego wycinka) może mieć kluczowe znaczenie dla zdrowia pacjenta i podjęcia dalszych decyzji terapeutycznych, więc pacjent powinien mieć możliwość skonsultowania go z lekarzem.4

Niektóre laboratoria umożliwiają pacjentowi zdalny dostęp przez Internet do wyników ich badań np. na podstawie numeru zlecenia i identyfikacji tożsamości pacjenta, np. nr PESEL lub daty urodzenia – wówczas pacjent powinien otrzymać adres strony internetowej, z której może samodzielnie pobrać wyniki badań. Sposób udostępniania pacjentowi dokumentacji medycznej regulują przepisy art. 27 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, gdzie przewidziano możliwość przekazania pacjentowi wyników badania także za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (np. pocztą elektroniczną na adres podany przez pacjenta przy wypisie).

Doręczenie dokumentacji pocztą wiąże się z dodatkowymi kosztami udostępniania,5 tymczasem nie ma ustawowego obowiązku doręczania pacjentowi dokumentacji pod wskazany przez niego adres pocztowy.6

Przypisy

1. Na podstawie §22 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2015 r., poz. 2069)
2. §29 pkt 10) oraz §27 pkt 8) ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r.
3. Adnotacja o terminach planowanych konsultacji, na które wystawiono skierowania, jest wymagana w karcie wypisowej, zgodnie z dyspozycją §24 ust. 3 pkt 7) ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r.
4. Szerzej na temat znaczenia dokumentacji medycznej w procesie diagnostyczno-terapeutycznym: Banaś T. [W:] Pochopień P. (red.): Dokumentacja medyczna. Warszawa 2012, Wolter Kluwer Polska, s. 19–52
5. Zob. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 maja 2017 r., II OSK 311/17, LEX nr 2315563, z glosą T. Zimnej
6. Takie stanowisko zajmuje Karkowska D.: Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Warszawa 2016, wyd. III, s. 551–552. Podobnie: Molęda S.: Prawo dla lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej. Warszawa 2008, s. 401–403