Jakie są wskazania do podawania antybiotyków w leczeniu ostrej biegunki u dzieci?

01-01-2014
prof. dr hab. n. med. Hanna Szajewska
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
dr n. med. Bernadeta Patro
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

W większości przypadków ostra biegunka zakaźna (zarówno wirusowa, jak i bakteryjna) ustępuje samoistnie i nie wymaga stosowania leków przeciwdrobnoustrojowych. Leki przeciwbakteryjne w przebiegu ostrej biegunki należy podawać wyjątkowo, a nie rutynowo. Na podstawie aktualnych wytycznych do najważniejszych wskazań należą:

  • potwierdzenie lub podejrzenie czerwonki bakteryjnej (Shigella), cholery (Vibrio), lambliozy, amebiozy, rzekomobłoniastego zapalenia jelit o etiologii Clostridium difficile

  • empiryczna podaż leku przeciwdrobnoustrojowego w przypadku biegunki inwazyjnej o ciężkim przebiegu z wysoką gorączką oraz biegunki wodnistej u pacjenta po podróży zagranicznej w wywiadzie lub po ekspozycji na cholerę, w przypadku podejrzenia bakteriemii oraz pozajelitowej manifestacji zakażenia

  • salmonelloza bez względu na przebieg u chorych z grupy zwiększonego ryzyka uogólnionego zakażenia (zaburzenia odporności, anatomiczna lub czynnościowa asplenia, leczenie glikokortykosteroidami lub immunosupresja, nieswoiste zapalenie jelit, achlorhydria, dzieci <3. mż.)

  • biegunka z krwią i wysoką gorączką wywołana przez bakterie z rodzaju Campylobacter; antybiotykoterapia jako próba ograniczenia rozprzestrzeniania się zakażenia o tej etiologii w żłobkach, przedszkolach i instytucjach zamkniętych.

W przypadku rozpoczęcia empirycznej antybiotykoterapii lekarz powinien także zlecić badania mikrobiologiczne stolca, a po otrzymaniu wyników oraz w zależności od stanu chorego odpowiednio zmodyfikować leczenie. Nieracjonalne przepisywanie antybiotyków lub chemioterapeutyków z powodu biegunki może przynieść więcej szkód niż korzyści (np. zwiększa ryzyko przewlekłego nosicielstwa pałeczek Salmonella, prowadzi do selekcji opornych szczepów bakterii, zwiększa ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej i rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego). (2013, 2014)

Piśmiennictwo

  1. National Institute for Health and Clinical Excellence: Diarrhoea and vomiting caused by gastroenteritis: diagnosis, assessment and management in children younger than 5 years. (Clinical guideline 84) London, NICE, 2009 (http://www.nice.org.uk/nicemedia/live/11846/43789/43789.pdf)
  2. Expert Working Group: Guarino A., Albano F., Ashkenazi S. i wsp.: The ESPGHAN/ESPID guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2008; 46: 81–122
  3. Onwuezobe I.A., Oshun P.O., Odigwe C.C.: Antimicrobials for treating symptomatic non-typhoidal Salmonella infection (Review). Cochrane Database Syst. Rev., 2012; 11: CD001167. doi: 10.1002/14651858.CD001167.pub2

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej