Czy znany jest przelicznik dawki glikokortykosteroidów wziewnych na kilogram masy ciała? Jaka dawka u niemowląt jest najbezpieczniejsza?

Nie spotkałem się z przeliczaniem zalecanej dawki wGKS na kilogram masy ciała (podobnie jak innych leków podawanych wziewnie). Choć początkowo może się to wydawać słuszne, to u małych dzieci istnieje wiele przeszkód, które uniemożliwiają skuteczne podawanie leku dooskrzelowo:

• w związku z małym przepływem wdechowym obserwuje się duże straty aerozolu, zwłaszcza w przypadku korzystania z nebulizacji i inhalatora, oraz zmniejszenie depozycji w porównaniu z dorosłymi i starszymi dziećmi (wg Chua u małych dzieci jest ona 2–3-krotnie mniejsza niż u dzieci w wieku 6–18 lat)

• typowe dla małych dzieci oddychanie przez nos zmniejsza o około połowę depozycję płucną aerozolu w porównaniu z dziećmi oddychającymi przez usta

• aby depozycja wGKS w płucach była odpowiednia, maska ustno-twarzowa komory inhalacyjnej musi szczelnie przylegać do twarzy

• depozycję dodatkowo zmniejsza duża objętość (martwa) maski w stosunku do objętości oddechowej dziecka.

W zaleceniach BTS zaznacza się, że u dzieci <5. roku życia konieczne może być stosowanie większych dawek wGKS, gdy lek nie jest poprawnie podawany. Zalecenia kanadyjskie sugerują, że samoistne „korygowanie” deponowanej dawki leków u młodszych dzieci umożliwia stosowanie takich samych nominalnych dawek wszystkich leków wziewnych niezależnie od wieku dziecka, a dostosowanych tylko do ciężkości choroby. Bez względu na dawkę, od której rozpoczyna się leczenie, należy dążyć do ustalenia najmniejszej dawki skutecznie kontrolującej objawy, zwłaszcza u dzieci najmłodszych, z małą masą ciała. Wyniki badania opublikowanego w 2011 roku wykazały, że 2 lata po zakończeniu 24-miesięcznego leczenia propionianem flutykazonu (w dawce 2 × 88 µg) zaobserwowano zahamowanie tempa wzrastania u dzieci, które w chwili rozpoczęcia terapii były w wieku 24–35 miesięcy i ważyły <15 kg. Osobnym zagadnieniem są wskazania do stosowania wGKS w tej grupie wiekowej – według ekspertów ERS leków tych prawdopodobnie nie należy podawać niemowlętom. (luty 2014 aktualizacja)

Piśmiennictwo

1. Amirav I., Newhouse M.T.: Aerosol therapy with valved holdinh chambers in young children: importance of the facemask seal. Pediatrics, 2001; 108: 389–394
2. Becker A., Berube D., Chad Z. i wsp.: Inhalation devices. CMAJ, 2005; 173 (6): S39–S45
3. British Thoracic Society, Scottish Intercollegiate Guidelines Network. British Guideline on the Management of Asthma. Thorax, 2008; 63: 1–121
4. Chua H.L., Collis G.G., Newbury A.M. i wsp.: The influence of age on aerosol deposition in children with cystic fibrosis. Eur. Respir. J., 1994; 7: 2185–2191
5. Brand P.L.P., Baraldi E., Bisgaard H. i wsp.: Definition, assessment and treatment of wheezing disorders in preschool children: an evidence-based approach. Eur. Respir. J., 2008; 32: 1096–1110
6. Guilbert T., Mauger D.T., Allen D.B. i wsp.: Growth of preschool children at high risk of astma two years after discontinuation of fluticasone. J. Allergy Clin. Immunol., 2011: 128 (5): 956–963