Jakie są metody leczenia (swoistego i objawowego) ostrej pokrzywki?

Ponieważ histamina jest głównym mediatorem pokrzywki, podstawę w leczeniu objawowym stanowią leki przeciwhistaminowe II generacji. Tym niemniej, udział innych mediatorów mastocytów uzasadnia, że nie u wszystkich pacjentów uzyskuje się remisję objawów w odpowiedzi na standardową dawkę leku. W takim przypadku we wszystkich grupach wiekowych pacjentów zaleca się stosowanie dawki 2–4-krotnie większej od standardowej (zastosowanie off-label). Jest to preferowana strategia leczenia, wynikająca z dobrego profilu bezpieczeństwa leków przeciwhistaminowych II generacji. Jeśli po ≤2–4 tygodniach nie uzyskuje się kontroli objawów przy tak zwielokrotnionej dawce leków przeciwhistaminowych II generacji, należy poszerzyć diagnostykę (p. Czy każda pokrzywka wymaga szczegółowej diagnostyki? Kiedy można z niej zrezygnować?) i skierować pacjenta do leczenia specjalistycznego. Aktualnie nie zaleca się rutynowego stosowania glikokortykosteroidów w leczeniu ostrej pokrzywki, ale w przypadkach opornych na leczenie monoterapią lekami przeciwhistaminowymi dopuszczalne jest ich krótkotrwałe (3–5 dni, maks. 10 dni) podanie doustne – najczęściej prednizonu (u pacjentów dorosłych 30–40 mg, u dzieci 0,5–1 mg/kg mc./d). Pomimo podejmowania prób zastosowania w leczeniu objawowym pokrzywki innych grup leków, w tym leków blokujących receptory H2 i leków przeciwleukotrienowych, ich skuteczność nie jest udokumentowana i takie postępowanie nie jest zalecane przez wytyczne.

Leczenie swoiste (przyczynowe) ostrej pokrzywki odnosi się jedynie do przypadków pokrzywki zależnej od IgE, wywołanej pokarmem lub jadem owadów. W tym przypadku, po przeprowadzeniu diagnostyki i ustaleniu wskazań, metodą leczenia przyczynowego prowadzonego w ośrodkach specjalistycznych jest immunoterapia alergenowa – podskórna w przypadku jadu, doustna w przypadku pokarmów. Celem w obu przypadkach jest podwyższenie progu tolerancji dla alergenu i zmniejszenie ryzyka wystąpienia anafilaksji.

Piśmiennictwo

1. Zuberbier T., Altrichter S., Bauer S. i wsp.: S3 Guideline Urticaria. Part 2: Treatment of urticaria – German-language adaptation of the international S3 guideline. J. Dtsch. Dermatol. Ges., 2023; 21 (2): 202–215
2. Parisi G.F., Licari A., Papale M. i wsp.: Antihistamines: ABC for the pediatricians. Pediatr. Allergy Immunol., 2020; 31 (supl. 24): 34–36
3. Miligkos M., Dakoutrou M., Statha E. i wsp.: Newer-generation antihistamines and the risk of adverse events in children: A systematic review. Pediatr. Allergy Immunol., 2021; 32 (7): 1533–1558
4. Fein M.N., Fischer D.A., O’Keefe A.W., Sussman G.L.: CSACI position statement: Newer generation H1-antihistamines are safer than first-generation H1-antihistamines and should be the first-line antihistamines for the treatment of allergic rhinitis and urticaria. Allergy Asthma Clin. Immunol., 2019; 15: 61
5. Czarnobilska E., Mazur M.: Nowoczesne terapie obrzęku naczynioruchowego, pokrzywki i atopowego zapalenia skóry. PZWL, Warszawa 2022
6. Podręcznik pediatrii mp.pl: www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.167
7. Spolidoro G.C.I., Amera Y.T., Ali M.M. i wsp.: Frequency of food allergy in Europe: An updated systematic review and meta-analysis. Allergy, 2023; 78 (2): 351–368
8. Sturm G.J., Varga E.M., Roberts G. i wsp.: EAACI guidelines on allergen immunotherapy: Hymenoptera venom allergy. Allergy, 2018; 73 (4): 744–764
9. Todoric K., Merrill S.: Oral Immunotherapy: An Overview. Prim. Care, 2023; 50 (2): 269–281