Czy obecnie należy stosować antybiotykoterapię w zapaleniu gardła o prawdopodobnie paciorkowcowej etiologii (wykonanie testu jest niemożliwe)? Jeżeli tak, to w jakiej sytuacji? Z jakiej okolicy należy pobierać materiał na wymaz z gardła? Czy wykonywanie posiewów z innych miejsc niż z nalotów na migdałkach ma sens?

01-04-2014
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
dr hab. n. med. Leszek Szenborn prof. nadzw.
Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Antybiotykoterapia bez wykonania testu jest wskazana tylko u pacjentów, którzy otrzymali 4 punkty w skali Centora (na skalę Centora składają się następujące objawy: gorączka >38°C, obecność wysięku na migdałkach podniebiennych, powiększenie i tkliwość węzłów chłonnych szyi i brak kaszlu), a objawy oceniane w tej skali są nasilone. W zależności od nasilenia objawów polskie rekomendacje dotyczące leczenia zakażeń dróg oddechowych zalecają:

  • antybiotykoterapię, gdy ocena w skali Centora wyniosła 4 punkty i objawy są nasilone

  • wykonać „szybki” test na obecność antygenu paciorkowca β-hemolizującego grupy A (jeśli jest on niedostępny, zlecić posiew wymazu z gardła), gdy ocena w skali Centora wyniosła 4 punkty ale objawy są łagodne (decyzja o leczeniu zależy od wyniku testu).

Paciorkowcową etiologię choroby potwierdza się tylko u 38–63% pacjentów z 4 punktami w skali Centora, a takie postępowanie pozwala istotnie ograniczyć przepisywanie antybiotyków.

Materiał na wymaz należy pobrać z miejsc zmienionych chorobowo (przesuwając i obracając wymazówkę), tj. z tylnej ściany gardła i z migdałków podniebiennych (nie z nalotów, tylko ze śluzówek!). Wykonując wymaz, należy uważać, aby wymazówką nie dotykać powierzchni języka i błony śluzowej policzków. Pozwala to do minimum ograniczyć kontakt ze śliną, która zawiera czynniki hamujące wzrost bakterii. (kwiecień 2014 nowe)

Piśmiennictwo

  1. Hryniewicz W. Ozorowski T., Radzikowski A. i wsp.: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2010. Narodowy program ochrony antybiotyków. http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/RekomendacjeA42009.pdf
  2. Dzierżanowska D., Semczuk K., Pawińska A. i wsp.: Zasady wykonywania wymazu z gardła na posiew oraz bezpośredniego testu na obecność antygenu Streptococcus pyogenes u dzieci z podejrzeniem anginy paciorkowcowej. Med. Prakt. Pediatr., 04/2003: 121–126

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej